سيد مرتضى بن داعى رازى، چنان كه در حاشيه مقدمه يكى از دو نسخه اى كه در حين طبع در دست ما بود نيز قيد شده، از جميع آراى ديگر مشهورتر است.
سيد صفىّ الدين ابوتراب مرتضى بن قاسم داعى حسنى و برادرش ابوحرث مجتبى، هر دو از شاگردان شيخ مفيد ابومحمد عبدالرّحمن بن احمد بن الحسين الخزاعى النّيشابورى بوده اند كه در رى اقامت داشته و اين شيخ مفيد خزاعى نيشابورى، كه عمّ پدر شيخ ابوالفتوح جمال الدين حسين بن على صاحب تفسير مشهور است، از شاگردان بلاواسطه سيد شريف مرتضى علم الهدى (355 ـ 436) و برادرش سيد رضى (م 406) و شيخ طوسى (م 460) بوده و بنابراين در قرن پنجم هجرى مى زيسته و به اقرب احتمالات در نيمه دوم آن و به حداكثر در اواخر اين قرن وفات يافته است. بنابراين سيد ابوتراب مرتضى و برادرش سيد ابوحرث مجتبى در نيمه دوم قرن پنجم هجرى، خدمت شيخ مفيد خزاعى نيشابورى شاگردى و اخذ روايت و حديث مى كرده اند و اين دو برادر هر دو شيخ روايت شيخ منتجب الدين قمى صاحب كتاب فهرست معروف اند و جميع مرويات شيخ مفيد نيشابورى را مستقيما و بعضى از روايات سيد رضى و علم الهدى سيد مرتضى و شيخ الطايفه ابوجعفر طوسى را از طريق استاد خود شيخ مفيد مذكور جهت منتجب الدين، صاحب فهرست، نقل كرده اند. بنابراين مقدمات، زمان اهميت و اعتبار و دوره تعلّم و تعليم سيد مرتضى و سيد مجتبى پسران قاسم داعى حسنى مقصور مى شود بين زمان شيخ مفيد نيشابورى (نيمه دوم يا به اكثر تخمين اواخر قرن پنجم هجرى) و زمان شيخ منتجب الدين كه بنا بر اشاره شاگرد او امام رافعى قزوينى، صاحب كتاب تدوين، اندكى بعد از سال 585 وفات يافته است.
از شرحى كه سابقا در باب زمان تأليف كتاب تبصره العوام گذشت، فى الجمله معلوم شد كه مؤلف اين كتاب در اواخر قرن ششم و اوايل قرن هفتم هجرى مى زيسته و اين كتاب را او قبل از سال 653 و به احتمال قوى بعد از تاريخ ششصد
