123
شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3

عمّن تأخذونه. فإنّا كنّا إذا رأينا رأياً جعلنا له حديثاً(تا آخر كلام او)».
بايد دانست كه مقصود از نقل اين بيانات، ذكر مؤيّدى و شاهدى براى مطلب مذكور در مقدّمه است از علماى معروف فريقين، نه استقصاء دلايل آن، زيرا كه اين مقدّمه گنجايش نقل آنها را ندارد و طالب آنها بايد به كتب مفصّله مربوط به آن موضوع مراجعه كند.

كيفيّت طبع تفسير ابوالفتوح رازى

بر خوانندگان اين كتاب پوشيده نماناد كه:چون نگارنده، ايّام تصحيح اين تفسير در هر گوشه اى از تفسير ابوالفتوح رازى محصول علم و حكمت را خرمن خرمن ديده است و از هر روضه اى از رياض آن گلهاى فضل و معرفت را دامن چيده است، از اين روى بر خود وظيفه مى داند كه اسامى كسانى را كه مقدّمات طبع آن را تهيّه كرده و وسائل نشر آن را فراهم آورده اند، در اينجا ثبت كند تا وسيله يادبودى براى ايشان بوده باشد:

مگر صاحبدلى روزى به رحمتكند در حقّ درويشان دعايى
كسانى كه در چاپ دو جلد اول و دوم چاپ اول تفسير ابوالفتوح رازىدخالت داشته اند: در مجله ماهيانه الكمال، شماره 8، سال دوم، منطبعه در مشهد مقدس، مورّخ 28 صفر المظفر 1341ق، مطابق 27 برج ميزان 1301 ش كه تحت مديريّت فضل اللّه آل داوود بدايع نگار آستان قدس رضوى اداره مى شده است، در صفحه 18، در قسمت تاريخى نوابغ العصر، چنين مذكور است: ۱ جمال خراسان عميدِ

1.نگارنده از اين مطلب اطّلاع نداشت؛ آقاى رضا محمودى ميلاجردى بزچلويى اراكى (وفّقه اللّه لمراضيه و جعل مستقبله خيراً من ماضيه) كه از جوانان خوش قريحه و با فضل و با ذوق است و در تصحيح چند كرّاس از تفسير ابوالمحاسن طرف مقابله با من بودند، اين مطلب را اظهار داشتند. پس بر حسب درخواست بنده به خط خود از مجلّه مذكور، كه ايشان داشتند، مرقوم داشته و فرستاده اند و چون در صدر و ذيل نامه نسبت به نگارنده اظهار محبّت بسيار و تبجيل و تكريم زياد كرده بود، آنها را در اينجا نياورده و به نقل محل حاجت اكتفاء كرديم.


شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
122

و مغازى محمّد بن اسحاق، فوضعت هذا الحديث حسبة. و كان يقال لأبى عصمة هذا: الجامع؛ فقال أبو حاتم بن حيّان: جمع كلّ شى ءٍ الاّ الصّدق.
و روى ابن حيّان عن ابن مهدى قال: قلت لميسرة بن عبد ربّه: من أين جئت بهذه الأحاديث: من قرأ كذا، فله كذا؟ فقال: وضعتها لأرغّب النّاس فيها. و هكذا قيل فى حديث أبىّ الطويل فى فضائل سور القرآن سورة سورة فروى عن المؤمّل بن اسماعيل قال: حدّثنى شيخ به، فقلت للشّيخ: من حدّثك؟ فقال: حدّثنى رجل بالمدائن وهو حىّ. فصرت اليه فقلت: من حدّثك؟ فقال: حدّثنى شيخ بواسط و هو حىّ. فصرت اليه فقلت: من حدّثك؟ فقال: حدّثنى شيخ بالبصرة. فصرت إليه فقال: حدّثنى شيخ بعذادان ۱ فصرت اليه فأخذ بيدى، فأدخلنى بيتاً. فإذا فيه قوم من المتصوّفة و معهم شيخ. فقال: هذا الشّيخ حدّثنى. فقلت: يا شيخ من حدّثك؟ فقال: لم يحدّثنى أحد و لكنّا رأينا النّاس قد رغبوا عن القرآن، فوضعنالهم هذا الحديث ليصرفوا قلوبهم إلى القرآن. و كلّ من أودع هذه الأحاديث تفسيره كالواحدىّ و الثعلبىّ و الزمخشرىّ فقد أخطأ فى ذلك و لعلّهم لم يطّلعوا على وضعه؛ مع أنّ جماعة من العلماء قد نبّهوا عليه، و خطب من ذكره مسنداً كالواحدى أسهل».
و نيز شهيد بلافاصله گفته:
«[و وضعت الزنادقة] كعبد الكريم بن أبى العوجاء الّذى أمر يضرب عنقه محمد بن سليمان بن علىّ العّباسى و بنان الّذى قتله خالد القسرىّ و أحرقه بالنّار [و الغلاة] كأبى الخطّاب و يونس بن ظبيان و يزيد الصّائغ و أضرابهم [جملة من الحديث] ليفسدوا بها الإسلام و ينصروا مذهبهم. روى العقيلى عن حمّاد بن زيد قال: وضعت الزنادقة على رسول اللّه صلى الله عليه و آله وسلم أربعة عشر ألف حديثٍ. و روى عن عبداللّه بن يزيد المقرى: أنّ رجلاً من الخوارج رجع عن بدعته فجعل يقول: انظروا هذا الحديث

1.خ ل: «بعبادان».

  • نام منبع :
    شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 150852
صفحه از 504
پرینت  ارسال به