155
شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3

اول نسخه: «از نيمه اندكى او تخيير را باشد». آخر نسخه: «نعم النصير و وقع الفراغ منه ـ الخ». آخر نسخه يك ورق زايد است مشتمل بر تعداد حروف قرآن و پس از آن دعايى است. تاريخ كتابت سنه (557) كاتب ابوزيد بن (بيد؟)(1) ابن محمد بن الحسين بن الحسن بن محمد بن يونس البرادستانى مقيم (لسفيد من بسابوبه؟) ۱ خطى نسخ، 19 سطرى، وقفى ابن خاتون سال وقف: 1067، عدد اوراق: 182، طول 1 گره و 8 بهر، عرض يك گره و 2 بهر قفسه.... [كذا]».
تقريباً خلاصه اين مطلب را در فيش كتاب نقل كرده اند بدين قرار: روض الجنان، فارسى، مفسر شيخ ابوالفتوح خزاعى نيشابورى، نسخ 19 سطرى، سال تحرير: 557، عدد اوراق: 182، جزء كتب تفسير، شماره 136، شماره عمومى 1338، واقف: ابن خاتون تاريخ وقف 1067 طول 18 عرض 12 سانتيمتر».
آنچه بايد نوشته شود اين است كه كاتب ظاهراً اهل براوستان بايد باشد، به برادستان. براوستان دهى است از قراى قم ۲ و اين عبارت از متن نسخه دليل فرض ما است:
«و وقع الفراغ منه عند طلوع الشمس يوم الاحد الرابع و العشرين من جمادى الاخرة سنه سبع و خمسين و خمس مايه ـ مائه [نقطه دارد، ولى مثل اينكه الحاقى است] هجريه كتبه العبد الضعيف المحتاج الى رحمه اللّه تعالى ابو زيد ابن بيد ابن محمد بن الحسين بن الحسن بن محمد بن يونس البراوستانى مقيم...». ۳
ظاهراً قطع نسخه، بيشتر بوده و بعد در صحافى برش داده اند؛ به همين جهت قسمتى از نوشته هاى اولين صفحه ورق اول آن از بين رفته است. در اين صفحه، با خط درشت و نسبتاً خوش و مركب سياه پر رنگ، نام كتاب را چنين نوشته اند: «من جمله تفسير الزاهد و الشيخ العالم العامل ابوالفتوح الرازى (تغمد اللّه بغفرانه و

1.كذا در اصل.

2.مرآة البلدان، ج ۱، ص ۱۹۳.

3.در اصل دو كلمه است، كه اولى ناخواست و دومى كه درست خوانده نمى شود، احتمال مى رود پشاپويه باشد.


شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
154

آفريدن)، بمعنى، بنويسد و بتبع. «را» غالباً متصل به كلمات ما قبل است: ايشانرا، زنانرا، مومنانرا، منافقانرا و برزگرانرا.
علامت اضافه در كلمات مختوم به «ه» به صورت «ى» كوچكى نوشته شده است: فرشته ى و معجزه ى و نتيجه ى و پهلوى و دسته ى. «است» گاهى بدون الف است؛ مثل بسيار ست، شب قدر ست، مستحبست (مستحب است) و آنست؛ و گاهى هم با «الف»: دو ركعت است، دشمن ما است.
«اين» غالباً «ين» نوشته شده است: درين، برين. «آنچه» و «آنكه» به رسم قديم «انك» و «انج» نوشته شده است. كلمات مختوم به «ه» در جمع به «ها» بدون «ه» نوشته شده اند: ميوها (ميوه ها). ى مفرد دو نقطه در بالا دارد. ترا (تو را) و خشنودى همه جا بدين صورت است.
جالب اينكه شيوه كتابت نسخه خيلى به آنچه امروز متداول است، نزديك است و به غير از چند مورد معدود، فرقى و يا اختلافى فاحش ندارد.

ب) نسخه مورخ 557

صنيع الدوله (محمد حسن خان اعتماد السلطنه)، در باره اين نسخه چنين نوشته است: ۱ «تفسير ابوالفتوح وقفى ابن خاتون، 19 سطرى، جلد كاغذى ۲ ، جلد [يعنى يك جلد».] در فهرست چاپى كتابخانه آستان قدس رضوى چنين نوشته اند: ۳ «136 ـ روض الجنان مكرر ايضاً. اين نسخه قطعه اى است از اواخر ۴ سوره (المزمل) تا آخر قرآن كه آخر كتاب است».

1.مطلع الشمس، ج ۲، ص ۴۸۶، كتب تفاسير عامه.

2.حالا نسخه جلد چرمى و سياه دارد.

3.فهرست كتابخانه آستان قدس ج ۱، فصل سوم، ص ۴۴ و ۴۵.

4.كذا در اصل.

  • نام منبع :
    شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 150956
صفحه از 504
پرینت  ارسال به