المتفضّل باحسانه، وفرغ منه في يوم الخامس الثاني من صفر سنة تسع وسبعين وخمس مائه».
كه به نظر مى رسد اين مجلد، كه استنساخ آن در روز پنجشنبه دوم صفر سال 579 پايان يافته، از روى نسخه اى نوشته شده كه كتابت آن نيز در روز دهم ماه صفر سال 533 هجرى تمام شده است. در صورتى كه تاريخ 533 زمان إتمام تأليف اين مجلد بر دست ابوالفتوح رازى نبوده باشد، بايد گفت كه سال شروع به تأليف كتاب مزبور، كه تاكنون دانسته نبوده است، مقدم بر صفر 533 بوده است و شايد بتوان حدس زد كه نسخه مورخ 533 همان دستنويس ابوالفتوح و يا نسخه اى بوده كه به رؤيت و تأييد او رسيده است.
در پايان جلد دوازدهم از نسخه موصوف محفوظ در كتابخانه مرحوم محدث (برگ 168 ر) اين عبارات آمده است:
«ووقع الفراغ منه وقت العصر الثلثا الثالث و... ^۱ من سنة ستة وخمسين وخمس مايه، وفرغ من كتابته وقت الظهر في يوم الاثنين الحادي عشر من ربيع الاول سنة تسع و... ^۲ وهذا خط اضعف عباد اللّه وافقرهم الحسن بن محمد بن الحسن ابن ابراهيم بن محمد العيار. والحمدللّه حمد الشاكرين والصلوة على محمد وعترته الطاهرين غفر اللّه لمصنفه وكاتبه وقاريه بحق محمد و على واولاد على الطاهرين».
در اين يادداشت هر چند رقم دهگان و صدگان سال كتابت از بين رفته و قابل قرائت نيست؛ لكن از شواهد و قرائن كاملاً پيداست كه اين تاريخ نيز همان 579 بوده است؛ با اين تفاوت كه اين مجله از روى نسخه اى به تاريخ 556 استنساخ گرديده است، به ويژه كه قلم و سياق نگارش و همچنين انشاى خطبه پايانى و نيز نام كاتب، همين تاريخ را مورد تأييد قرار مى دهد. اين نسخه با تاريخهاى ياد شده،

دومين دستنوشته از نظر قدمت نسخه اى است به خط ابوزيد محمد بن يونس البراوستانى مورخ جمادى الآخر سال 557 كه از ابتداى سوره مزمّل (73) تا پايان قرآن، يعنى مجلد بيستم تفسير مورد بحث، را شامل مى شود و از نظر اعتبار و اتقان كم نظير مى نمايد. از آنجا كه تاريخ تأليف كتاب و در نتيجه حيات مؤلف آن به احتمال زياد در دهه هاى نيمه اول قرن ششم هجرى بوده، اين دو نسخه از لحاظ قدمت كاملاً مورد توجه است و مى توان پنداشت كه از روى اصيل ترين دستنويسها، يعنى نسخه خود مؤلف و يا نسخى كه به احتمال زياد به نظر وى رسيده، استنساخ شده باشد. اين دو نسخه سالها پيش از اين شناخته شده و در فهرستها معرفى گرديده است. ^۱
سومين نسخه به لحاظ قدمت ـ كه تاكنون هم در هيچ كجا معرفى و يا فهرست نشده ـ بخش ديگرى است از تفسير روض الجنان و روح الجنان، متعلّق به كتابخانه مرحوم مير جلال الدين محدث ارموى، مشتمل بر تفسير مزبور از آغاز سوره يوسف (ابتداى جلد يازدهم) تا آيه 59 سوره كهف (پايان جلد دوازدهم) كه بر دست كاتبى امين اما مجهول القدر با نام حسن بن محمد بن الحسن بن ابراهيم بن محمد العيار استنساخ شده است. در پايان جلد يازدهم اين دستنويس عزيز الوجود (برگ 85 پ) كه نسخه عكسى آن به مرحمت دوست فرزانه آقاى على محدث براى نگارنده ارسال شده است، اين عبارات آمده است:
«تمت المجلدة الحادية عشر ويتلوه في الثانية عشر سورة النمل، ووقع الفراغ منه في العاشر من صفر سنة ثلث و ثلثين وخمس مايه، واللّه المستعان على اتمامه وهو