شهرآشوب، تصريح كرده اند كه تفسير فارسى ابو الفتوح بيست مجلد است و لازم نيست مجلدات عرفى كتاب يا اجزاى تصنيف، كه از آنها نيز به مجلدات تعبير مى كنند، به يك اندازه باشد؛ چنان كه مجمع البيان نيز تقريباً همين قدر كتابت دارد و مصنف آن كتاب را در ده جلد قرار داده. و امّا اينكه قاضى نوراللّه شنيده است مزار شيخ ابوالفتوح در اصفهان است، گويا صاحب عنوان را به شيخ ابوالفتوح اسعد بن ابى الفضايل عجلى شافعى، كه در زمانى نزديك به شيخ رازى يعنى در سنه ششصد هجرى در اصفهان در گذشته است، اشتباه كرده باشند؛ چنان كه غريق بحار رحمت يزدانى واعظ و محدث جليل الحاج ملا باقر الشهير به تهرانى ابن ملا محمد اسماعيل كجورى در كتاب جنة النعيم، كه در احوال سعادت اشتمال حضرت عبدالعظيم عليه السلام و بعضى ديگر از امامزادگان گرام و نه تن از علماى اعلام و فقهاى عظام كه در حدود رى و حول روضه منوره حضرت عبدالعظيم مدفون اند تأليف نموده است، مدفن صاحب عنوان را در جوار حضرت عبدالعظيم نگاشته و شرحى در احوال اين شيخ اجل مسطور داشته، گويد:
«دويم كسى كه از علماء در رى مدفون است و بر مزار وى نهايت افتخار بايد نمود، شيخ ابو الفتوح صاحب للاصل الاصيل قدوة المفسرين من اهل التنزيل و التأويل حسين بن على بن محمد بن احمد خزاعى رازى است، نسب شريف وى منتهى مى شود به بديل ورقاء خزاعى و وى از كبار اصحاب حضرت ولايت مأب بوده و شرحى از جلالت مقام و اصالت نسب وى مسطور داشته، (تا آنكه گويد: مزار وى در صحن حضرت امامزاده حمزه در زمان دخول در طرف دست راست جلو حجره اول است و الواحى از كاشى كه زرد مى نمايد، بر آن نصب شده كه اسم شريف آن مرحوم مكتوب است و بر حسب وصيت، خواسته در جوار حضرت عبد العظيم و مقدمه مزار امامزاده حمزه مدفون شده باشد». انتهى
گويا آن تفصيلى كه آن محدث جليل نگاشته، در چند سال قبل، اكنون كه سنه

ابو الفتوح گويد او مردى عالم و واعظ و مفسر است و مصنفاتى دارد و يكى از آنها تفسير مسمّا به روح الجنان و روح الجنان فى تفسير القرآن بيست مجلد مى باشد، و روح الالباب و روح الالباب فى شرح الشهاب تصنيف ديگر اوست و من هر دو را نزد وى خوانده ام. قاضى نور اللّه شوشترى رحمه الله در مجالس المؤمنين، بعد از شرحى وافى از محامد صفات ابوالفتوح، گويد:
«مأثر فضل و مساعى جميله شيخ را در تفسير كتاب كريم و ابطال تأويلات سقيم مخالفان اثيم، همه كس مى داند و از تفسير فارسى او معلوم مى شود كه معاصر محمود بن عمر خوارزمى معروف به زمخشرى صاحب كشاف بوده از اين قرار علماى مائه سادسه هجرى مى باشد؛ چه وفات زمخشرى در سال 538 است و بعضى اشعار زمخشرى به نظر شيخ ابو الفتوح رسيده، امّا كشاف را نديده. و تفسير شيخ معظم فارسى است و در وثاقت تحرير و لطف تقرير و دقت نظر بى نظير. و امام فخر الدين رازى اساس تفسير كبير خود را از آنجا اقتباس نموده و براى آنكه نسبت انتحال و سرقت به وى ندهند، بعضى تشكيكات بر آن افزوده. و شيخ ابو الفتوح تفسيرى عربى نيز دارد كه در خطبه تفسير فارسى به آن اشاره كرده، امّا تاكنون فقير به مطالعت آن فائز نگشته ام و شيخ عبدالجليل رازى در بعضى مصنفات خود صاحب ترجمه را نام برده، گويد: خواجه امام الفتوح رازى، صاحب بيست مجلد تفسير قرآن است كه علماء و ائمه هر طايفه آن را طالب اند و به مطالعت آن ميل دارند و ظاهراً اكثر آن مجلدات از تفسير عربى او مى باشد؛ چه تفسير فارسى شيخ تقريباً 120 هزار بيت يا قدرى بيشتر است و آن را در چهار مجلد ،منتها در هشت مجلد، مى توان قرار داد و خيلى كمتر از بيست جلد مى شود. و از بعضى ثقات شنيده شد كه قبر شريف او در اصفهان است». انتهى
گويا قاضى نور اللّه از تفسير شيخ ابو الفتوح اطلاع درستى حاصل نكرده كه اين توجيه بى قاعده را مى نمايد؛ چه دو تلميذ آگاه او، شيخ منتجب الدين و ابن