257
شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3

كافى است كه آستان قدس رضوى خود را وظيفه مند بداند تا نشر پيراسته و شايسته آن را بر عهده گيرد.
از ميان اين نسخه هاى سى و هشتگانه نسخه «ها» متعلق به به كتابخانه پتنه هند كه مجلّدات 1 تا 13 را شامل مى شود، تنها خلاصه اى از تفسير ابوالفتوح است با تاريخ كتابت 734 ق كه تاكنون كسى آن را در جايى به عنوان خلاصه روض الجنان معرفى نكرده است. اين نسخه با وجود آنكه به هنگام تصحيح مجلّدات مزبور كنار دست ما بود و در مواردى نيز بدان رجوع مى كرديم، با اين حال به علّت عدم همخوانى با نسخه هاى اصلى و تفصيلى، تقريبا در حواشى به عنوان نسخه بدل مورد استفاده قرار نگرفت و گرهى از مشكلات عديده كار باز نكرد.
چون نسخه ها به تدريج گرد مى آمد و ما نمى توانستيم كار درازآهنگ و زمانگير استنساخ و مقابله را تا رسيدن همه نسخه ها به تأخير بيندازيم، برخى از نسخه بدلها در حين كار ويا پس از اتمام مقابله و حتّى چاپ برخى مجلدات، به دست ما مى رسيد تا آن جا كه مقدور بود و امكانات فنى كار اجازه مى داد، حتى پس از حروفچينى و صفحه بندى، متن را با اين نسخه ها مقابله مى كرديم و اهمّ اختلافها را درحاشيه مى افزوديم؛ ولى متأسّفانه گاهى هم اين امكان از دست مى رفت و نسخه پس از چاپ وحتّى صحّافى مجلدى به دست ما مى رسيد كه درآن صورت به هيچ وجه نمى توانستيم دست كم در آن مجلد از آن سود ببريم. نام و مشخصات كلّى برخى از دستنويسهاى اين گونه نسخه ها كه پس از اتمام چاپ متن به دست ما مى رسيد، در مقدّمه مجلدات ذى ربط آمده است؛ اما در مورد برخى ديگر كه پس از صحّافى يا حتّى انتشار جلدى به دست مى آمد، حتّى همين كار هم انجام نشده است. خوانندگان محترم مى توانند اين گونه نسخه ها را در جدول تعيين نسخه اساس و نسخه بدلهاى مجلّدات بيستگانه (جدول شماره 2) با علامت ستاره (*) ملاحظه كنند.


شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
256

از بخت نيك، چند نسخه از اين دستنويسها، بسيار كهن و متعلّق به سده ششم هجرى بود. نظر به اينكه ما تصحيح بخشهاى مختلف كتاب را بر مبناى همين دستنويسها به ترتيب قدمت آنها آغاز كرديم، توانستيم قدم به قدم با نسخه هاى كهن انس بگيريم و شيوه استوار و يگانه اى براى كار در پيش گيريم. همين امر ما را از انتشار مجلدات به صورت نامرتّب ناگزير مى كرد؛ زيرا هر مجلّدى كه از آن دستنويسى كهنه تر در دست بود، ابتدا مقابله مى شد و به چاپخانه مى رفت. و همه اميد ما اين بود كه در خلال كار بتوانيم با جست وجوهاى مستمر، نسخه هاى كهنه ترى براى مجلّدات بعدى به دست بياوريم و اين درنگ و نشر نامرتّب در چند مورد (مثل جلدهاى 11 و 12) نتيجه اى مطلوب به بار آورد. هر چند كه به علّت فقدان نسخه هاى تاريخ دار مربوط به سده هاى ششم و هفتم ناگزير شديم در چند مجلّد به نسخه هاى متأخّرتر تكيه كنيم و آنها را اساس قرار دهيم، با اين حال برخى از اين نسخه ها هم به علّت آنكه از روى نسخه هاى كهن تر ـ گاهى مربوط به سالهاى نخستين سده ششم ـ نوشته شده وبا نسخه بدلهاى نسبتا معتبر گرديده است، مى توانست تا حدودى اطمينان ما را جلب كند.
تقريبا همه نسخه هاى اساس را به تفصيل و نسخه بدلها را به اجمال در مقدّمه مجلّدات ذى ربط معرفى كرده ايم و در اين جا خود را از تكرار آن بى نياز مى دانيم. با اين حال جدول مشخصات دستنويسها (جدول شماره 1) را در اين مقدّمه مى آوريم تا به طور خلاصه و يك جا اطلاعات نسخه شناسى لازم مربوط به نسخه ها در اختيار خواننده قرار گيرد.
چنان كه در اين جدول ملاحظه مى شود، نسبت نسخه هاى متعلّق به كتابخانه مركزى آستان قدس رضوى در مشهد بيش از هر كتابخانه ديگرى است؛ كما اين كه كهن ترين آنها هم كه در دوره هاى تاريخى بسيار دور از جانب واقفان دلسوخته و باورمند بر روضه رضويّه وقف شده است، به اين كتابخانه تعلّق دارد و همين امر

  • نام منبع :
    شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 150937
صفحه از 504
پرینت  ارسال به