درباره كلام الهى و نكات قرآنى آمده است كه به راستى بازگو كردن همه آنها درين مختصر امكان ندارد. اين كتاب ارزشمند از جهات مختلف مى تواند ميدان پژوهش اهل تحقيق قرار گيرد.
مؤلف دانشمند اين تفسير، به يقين از تفاسير عربى قبل از خود، مانند تفسير تبيان شيخ طوسى و تفسير طبرى، سود جسته؛ امّا از تفسيرهاى فارسى پيش از عصر خود، كمتر اثر پذيرفته و شايد نيازى به آنها نداشته است. امّا تفسير ابوالفتوح در تفسيرهاى فارسى بعد از خود مانند تفسير فارسى گازر تأليف ابوالمحاسن جرجانى و تفسير مهج الصادقين ملا فتح اللّه كاشانى تأثيرى شگرف كرده است؛ تا بدان حد كه آثار آن در كتابهاى مزبور به وضوح برجاست.
اين تفسير على رغم حجم زياد و مجلّدات بيست گانه از زمان تأليف تاكنون براى علاقه مندان به كلام الهى و علوم قرآنى مرتبا استنساخ مى شده و دست به دست مى گشته است؛ چنان كه هم در كتابخانه هاى داخل و خارج نسخه هايى از دستنوشته هاى آن موجود است.
نسخه هاى سى و هشت گانه اى كه در دسترس مصحّحان اخير نشر بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى قرار داشته و از داخل و خارج كشور فراهم شده و اى بسا كه نسخه هاى خطى ديگرى هم در اكناف ايران و جهان باشد كه هنوز شناسايى نشده است، نشانى از قبول عام اين تفسير بزرگ است. ^۱
روش نويسنده در تفسير خود چنين است كه: آيات، جدا جدا با ترجمه اى لفظ به لفظ در زير هر آيه نقل مى شود، سپس آيه را بعد از «قوله تعالى» ذكر مى كند واز جهات صرفى و نحوى و لغوى به كمك شواهد و وجوه مختلف لغت و اشتقاق به بحث مى پردازد و به نقل حديث يا قصّه ويا مطلبى اقتضاى سخن روى مى آورد.

ابوالفتوح رازى مطلبى نقل مى كند كه از جدّش ابو سعيد، كه همچون خودش شيفته خاندان عصمت و طهارت عليهم السلام بوده است:
«در اخبار امير المؤمنين على عليه السلامروايت كند از رسول صلى الله عليه و آله كه او را پرسيدند كه: يا رسول اللّه ! ما از تو چند بار شنيديم كه گفتى: مريم «بتول» است و فاطمه «بتول» است. بتول چه باشد؟ گفت: بتول از زنان آن باشد كه او را عذر حيض نبود و از سرخى نبيند و مريم وفاطمه چنين اند كه حيض در دختران پيغامبران مكروه باشد. و اين دو خبر از كتابى نقل افتاد كه جدّ من خواجه امام سعيد، ابو سعيد جمع كرد نام آن: الروضة الزهراء فى مناقب فاطمة الزهراء ^۱ ».
نيز درجاى ديگر مى نويسد: «شيخ ما رحمهم الله اعنى الشيخ أبا محمد بن عبد الرحمن بن الحسينى الفارسى ثُمَّ الخزاعى گفتى...» ^۲ كه نسبت «خزاعى» قطعا نشان دهنده انتساب شيخ است به همين خانواده.

تفسير ابوالفتوح

كتابى است عظيم و تفسيرى است كبير كه در بيست مجلّد فراهم آمده و نخستين تفسيرى است كه به زبان فارسى بر مذاق شيعه در نيمه قرن ششم هجرى (ميان سالهاى 510 ـ 556) تأليف شده است.
اين تفسير بزرگ ازجهات مختلف جامع نكات بسيار مهمّ تفسيرى، لغوى، فقهى روايى و كلامى است و مشتمل بر اشعار عربى و فارسى مى باشد كه از شعراى بزرگ عرب در ادوار نخستين و جاهليّت و بعد مى باشد كه به عنوان استشهاد نقل شده است. در اين تفسير دقايق صرفى و نحوى و اشتقاق لغات و روشنگريهاى بسيار