333
شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3

(28)معرفى تفسير ابوالفتوح رازى و تأثير و تفاوت آن با تفسير گازر و منهج الصادقين ۱

رضا استادى

الف) تفسير رَوح الجِنان و رُوح الجَنان

تأليف ابوالفتوح رازى (ابوالفتوح حسين بن على بن محمّد بن احمد بن حسين بن احمد بن ابراهيم بن فضل بن شجاع بن هاشم... بن نافع بن بديل خزاعى). ۲
على بن محمّد پدر مؤلف از فضلاء بود. محمّد بن احمد (ابو سعيد محمّد نيشابورى) جدّ او در كتاب فهرست منتجب الدين ۳ به عنوان يك عالم معرّفى شده است. جدّ دومش احمد بن حسين، از تلامذه سيّد رضى رحمه الله و مرتضى رحمه اللهو شيخ طوسى رحمه الله مى باشد. پس پدرش و جدّ اولش و جدّ دومش كه معرّفى شده اند، از علماء و فضلاء بوده اند و بقيّه اجدادش مطرح نشدند تا برسد به نافع ۴ كه نافع بن بديل از اصحاب رسول خدا صلى الله عليه و آله بوده است.

1.شنايى با تفاسير قرآن مجيد و مفسران، مؤسسه در راه حق، قم، ۱۳۷۷ش، ص ۱۱۶ ـ ۱۴۹.

2.نافع بن بديل از اصحاب رسول صلى الله عليه و آله بود. ابوالفتوح در چند جاى تفسير نام او را مى برد و مى گويد از پدران ما بود. از جمله در سوره آل عمران آيه ۱۶۴ و سوره فتح آيه ۲۵، وى از قبيله بنى خزاع بود و از حجاز به ايران و نيشابور و سبزوار هجرت كردند.

3.اين كتاب متمّم فهرست شيخ طوسى رحمه الله است. (وفات شيخ ۴۶۰ق) وفات صاحب اين كتاب بعد از سال ششصد است. دانشمندانى كه در طول اين چند سال تأليفاتى داشته اند را ياد كرده است. اين فهرست در جلد ۱۰۲ بحار و نيز جداگانه چاپ شده است.

4.بين هاشم و نافع افراد ديگرى هست كه آورده نشده است.


شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
332

جاى خاص خود را باز نموده است. شيوه مفسر چنين است كه در آغاز به تعداد آيه در سوره، مكى و مدنى بودن آن اشاره مى كند، آن گاه وارد ترجمه مى شود، سپس آيه به آيه وارد تفسير مى شود و آن گاه كلمات را شرح و توضيح مى دهد و به نكات ادبى، صرف، نحو، و لغت شناسى جمله مى پردازد و از اقوال مفسرين و آثار صحابه و تابعين كمك مى گيرد. اين تفسير چاپهاى گوناگونى دارد. نخستين بار در مطبعه خاصه شاهنشاهى (چاپخانه مجلس)، در سال 1323ق، در قطع رحلى و در پنج جلد، چاپ سنگى به طبع رسيده است و همين چاپ در سال 1404ق در قم توسط مكتبة آيه اللّه مرعشى افست شده است. چاپ ديگر در تهران توسط انتشارات علمى، در سال 1325ش، به تصحيح مهدى الهى قمشه اى، در ده جلد به قطع وزيرى انجام گرفته است. همچنين در تهران با تصحيح و حواشى ابوالحسن شعرانى در 1342 ـ 1346ش در قطع وزيرى و دوازده جلد توسط انتشارات اسلاميه چاپ شده است. اما منقح ترين طبع توسط بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى مشهد به كوشش و تصحيح محمد جعفر ياحقى و محمد مهدى ناصح از سال 1365 تا 1376ش در بيست جلد انجام گرفته است.

  • نام منبع :
    شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 150842
صفحه از 504
پرینت  ارسال به