339
شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3

بخشى از بعد از حرف سين را هم دارد و بقيه از شخص ديگرى است. و معلوم نيست كه كدام قسمت از آقاى شعرانى و كدام از آن شخص است. آن شخص ديگر، كتابى به نام لغات القرآن داشته، و قسمتى از كتاب او را براى تكميل حرف سين به بعد به نثر طوبى ضميمه كردند. اين چاپ جداگانه بعد از درگذشت آقاى شعرانى انجام شد. چاپ اول را مطمئن هستيم كه همه مطالبش از خود آقاى شعرانى است؛ زيرا در زمان خودش چاپ شد.
يكى از خصوصيات اين تفسير اين است كه به نقل مطالبى كه در كتب عرفاء و ... ديده مى شود، گرايش دارد كه اين موارد اصلاً در مجمع و تبيان ديده نمى شود.
آقاى شعرانى اينجا و جاهاى ديگر مى گويد كه: قصه ها و مطالبى كه در خيلى از كتب ارزنده نقل شده است، وقتى درباره آنها تحقيق كنيم ممكن است به اين نتيجه برسيم كه يا مجعول است و يا مشكوك و غير قابل اثبات. اين سؤال پيش مى آيد كه اين عالم بزرگوار چرا اين مطالب را نقل كرده است؟ آيا اين مطالب اعتبار كتابش را پايين نمى آورد؟
هر كتابى كه مطالب سست نقل كرده باشد، در ذهن انسان ابتداء مى آيد كه چون مؤلف هر چيزى را نقل كرده و در صدد نقل فقط مطالب معتبر نبوده، به حرفهايش اعتبارى نيست.
آقاى شعرانى در اين باره پاسخ قابل قبولى دارند. مى گويند: در كتابهاى ما گاهى مطالبى براى استناد و مدرك نقل مى شود كه علماى ما هيچ گاه در اين سنخ مطالب، نه سادگى كردند و نه سهل انگارى؛ بلكه محكم كارى نمودند. امّا گاهى مطالبى را براى پند و اندرز نقل مى كنند. در اين موردها راست و دروغ بودن برخى خصوصيّات مؤثر نيست؛ چون هدف موعظه است. اصل مطلب مهمّ است كه مثلاً شخصى هنگام مرگش فلان حرف آموزنده را زده، امّا مهمّ نيست كه گوينده اش شيخ انصارى رحمه الله باشد يا مثلاً سيد بحرالعلوم. بحث كلامى يا فقهى يا تاريخى نيست كه


شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
338

(استادِ آقاى جوادى آملى و آقاى حسن زاده آملى) آن را تصحيح كرده است و گاه گاهى هم مطلبى در پاورقى آورده است.
چاپ سوم، چاپ دوازده جلدى است كه علامه شعرانى رحمه الله (استاد آقاى حسن زاده آملى و آقاى جوادى آملى) آن را تصحيح نموده و پاورقيهاى فراوانى دارد (چاپ اسلاميه تهران).
چاپ چهارم كه در مشهد انجام شده. آستان قدس رضوى، مركز پژوهشى فرهنگى مهمّى دارد كه كارهاى علمى مختلف انجام مى دهد؛ يكى از كارهايشان هم چاپ و تصحيح اين تفسير است در بيست جلد. ۱
چاپ اسلاميه از جهتى بهتر است؛ چون پاورقيهاى ارزنده اى دارد. و چاپ مشهد هم از جهتى بهتر است؛ چون نسخه هاى متعدّدى داشته اند و دقيقاً تصحيح كرده اند. امّا مرحوم شعرانى دو سه نسخه بيشتر در دست نداشته است.
مرحوم آقاى شعرانى سه دوره تفسير تصحيح كرده اند: تفسير مجمع البيان، تفسير ابوالفتوح رازى، تفسير منهج الصادقين. در بخشى از اين كار، آقاى حسن زاده آملى در خدمتشان بودند و با هم كار مى كردند.
آقاى شعرانى رحمه الله در كار سومش به اين فكر افتاده است كه در طول مطالعه و تصحيح و مقابله، يادداشتهايى به ترتيب حروف الفباء بردارد؛ يعنى به هر موضوعى كه رسيده، از آن يادداشت برداشته و چند سطر درباره اش توضيح و از ابوالفتوح آدرس داده است؛ مثل: قاموس قرآن، مفردات راغب.
اين كتاب بسيار مشكل گشا مى باشد، به نام نثر طوبى في لغات القرآن چاپ شده است. البته ايشان موفق نشدند كه آن را به آخر برسانند؛ فقط تا حرف «سين» تنظيم شده است و ملحق به جلد دوازده ابوالفتوح است و جدا هم چاپ شده است كه

1.مؤلف هم كتاب را بيست جلد قرار داده است.

  • نام منبع :
    شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 164240
صفحه از 504
پرینت  ارسال به