383
شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3

ياد شده؛ ولى از «احمد زكى» نام برده نشده است. نمى دانيم كه او كيست و چون آغاز نسخه ما افتاده است. مترجم و شارح را هم نمى شناسيم؛ همين اندازه مى دانيم كه گويا پيش از 567، كه تاريخ تحرير نسخه ماست، بايستى زيسته باشد. سبك فارسى آن بسيار كهن است و مترجم مى كوشيده است كه رسم امانت را رعايت كند و در ترجمه بسيار دقت كرده است. به همين جهت لغات و عبارات شيوا و رسايى آورده است.
لغتها و عبارتهاى نادر فراوانى در اين كتاب آمده است كه اينك نمونه اى از آنچه در فهرست لغتهاى فارسى آمده است، مى آورم:
ـ آفردن، آوردن. ـ از بهر آن، از بهر اين را، از بهر خداى را.
ـ ازگ، اسپيد، اسفيد، اگر چنان كه،اند، انگشت خداخوان.
ـ اوام، وام، اوست، اهريان.
ـ بجاردن، كه در زبان طبرى بجار آمده است.
ـ برجش، كه در ترجمه نهايه شيخ طوسى مى بينيم.
ـ برفجيدن، برگيرهد، بنجشك، بهشت جاودانه، بيران.
ـ پايندان، پس دى.
ـ تا شمابچى آمده اى، ترسكار و ترسكارى.
ـ جايگاه نماز، جز آن، جز چنان.
ـ چراغى، چراغ كش، چندانى.
ـ خانه خدا، خداوندان فرمان.
ـ خسك بادا، خنك باد.
ـ درگاه خدا، در نكريدن، در غوش و درغوشى و درغويش و درغويشى.


شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
382

18. اصلاح امام حسن بن محمد صغانى درگذشته 560 به نام كشف الحجاب من أحاديث الشهاب.
19. تلخيص شيخ نجم الدين محمد بن احمد غيطى اسكندرى، درگذشته 975.
20. إسعاف الطلاب بشرح ترتيب الشهاب از سيوطى كه آن را به ترتيب الجامع الصغير درآورده است.
بنگريد به: فهرست ابن بابويه منتجب الدين قمى؛ معجم الادباء ياقوت، ج 5، ص 208 ـ 218؛ كشف الظنون و ذيل آن؛ بروكلمن، ج 1، ص 343، 361 و ذيل آن ج 1، ص 584؛ ذريعه، ج 13، ص 343؛ الفهرسة ابن خير 182؛ معجم المؤلفين، ج 3، ص 279 و ج 13، ص 381؛ هدية العارفين، ج 1، ص 281؛ اجازات بحار، ص 23.
سه ترجمه و شرح فارسى آن در دسترس ما است كه دو تاى آنها به چاپ رسيده و سومى همين است كه اينك نشر مى شود:
1. ترك الاطناب فى شرح الشهاب از نجم القضاء ابوالحسن على بن احمد على معروف به ابن القضاعى (دفتر كتب خانه اياصوفيا، چاپ 1304 استانبول، As 602) كه در دانشگاه تهران به كوشش آقاى محمد شيروانى به سال 1343 خ به چاپ رسيده است و آن گزيده فصل الخطاب فى شرح الشهاب خود اوست. اين ترجمه با دو ترجمه فارسى ديگر پيوندى ندارد.
2. شرح شهاب منسوب به ابوالفتوح رازى كه گويا در 690 ساخته شده است (چاپ آقاى محدث ارموى، در تهران، به سال 1342 خ). مترجم و شارح آن، گويا ترجمه كهن ما را در دست داشته و بسيارى از عبارات آن را در ترجمه و شرح گنجانده است. از اين روى، من در تصحيح اين ترجمه از آن بيشتر بهره برده ام تا ترك الاطناب.
3. اين ترجمه و شرح،كه براى خواجه زكى صائن احمد حنفى ساخته شده است (ص 1)، در تاريخ بيهقى (ص 126) كه از خاندان زكى از «خواجه محمد زكى»

  • نام منبع :
    شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 162374
صفحه از 504
پرینت  ارسال به