395
شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3

نگارنده گويد: از جمله امورى كه بر تشيع وى دلالت مى كند آن است كه وى دولت عبيديه را يعنى فاطميان مصر را خدمت مى كرده و كتابت براى وزير ابوالقاسم على بن احمد مى نموده است كه وى وزير الظاهر لاعزاز دين اللّه بوده و الظاهر مذكور، يكى از خلفاى فاطمى در مصر بوده است كه مذهب تشيع را در كشور مصر رواج داده اند (طالب ترجمه وى مراجعه كند به لفظ عبيديه از همين كتاب الكنى والالقاب؛ زيرا كه در آنجا اين مطلب را ننوشته ايم.) و قاضى قضاعى در مصر به سال 454 كه به حساب ابجد منطبق با حروف لفظ «تند» مى شود، در گذشته است».
نگارنده گويد: امر مهمى كه ذكر آن را در اين جا ضرور مى دانم، آن است كه تنبيه شود بر امرى كه محدث نورى و تلميذ او محدث قمى رحمه الله به آن اشاره نفرموده اند و گويا اصلاً متوجه به آن نبوده اند تا اشاره فرمايند و آن اين است كه: شهاب متعدّد است. يعنى دو كتاب است كه هر يك به نام شهاب موسوم و هر دو در مواعظ و آداب است.
توضيح اين اجمال آنكه: شهاب الاخبار كه غالبا نيز از آن به منظور تلخيص به الشهاب تعبير مى كنند، طبق تصريح جماعتى از علماى اعلام، نام كتاب قاضى قضاعى است، به بيانى كه در كلمات محدث نورى رحمه الله ياد شده و تصريحات فراوان ديگرى نيز براى آن هست كه حاجت به نقل آنها نيست. ليكن كتاب ديگرى نيز هست به نام الشهاب كه مؤلف آن عالمى است به نام «شيخ يحيى بحرانى» كه هدف وى نيز در كتاب موسم به شهاب خود، جمع كلمات پيغمبر صلى الله عليه و آله وسلم بوده است و اين همان كتاب است كه به سال 1322 ق در تهران به قطع خشتى چاپ شده است، و نص عبارت آن عالم در آن كتاب، بعد از خطبه سه سطرى اين است:
«و بعد فقد استخرت اللّه تعالى وأزمعت على أن أجمع من كلام سيد البشر محمد المصطفى الشافع فى المحشر ألف حديث مما أعتقد صحّته و نقلته عن مشايخى


شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
394

محصل اين گفتار آنكه: «قاضى قضاعى ۱ ابوعبداللّه محمد بن سلامة بن جعفر بن علىّ فقيه شيعى يا شافعى است كه به تأليف كتاب شهاب الاخبار پرداخته است. در چندين علم ماهر بوده و به امر قضا و داورى در مصر تصدى داشته است، و جز از شهاب الاخبار تصانيف و آثار ديگرى نيز دارد؛ مانند تواريخ الخلفاء و كتاب خطط مصر و غير آنها. و كتاب شهاب الأخبار نامبرده، منحصر است بر كلمات قصار مأخوذ از رسول اكرم صلى الله عليه و آله وسلم كه خاصّه و عامّه به آن اعتنا كرده و اهميت داده و گروهى از علماى هر دو فرقه به شرح آن پرداخته اند؛ از جمله علماى ما سيّد ابوالرّضا فضل اللّه حسنى راوندى، و قطب الدين ابوالحسن سعيد بن هبة اللّه راوندى، و جمال الدين ابوالفتوح حسين بن على رازى، و غير ايشان به اين امر پرداخته اند. اما از علماى عامه بيشتر از علماى ما به آن توجه شده و گروه بيشترى از ايشان به شرح آن عطف عنان كرده اند و خطيب بغدادى در تاريخ بغداد از او روايت نموده است.
استاد ما محدث نورى رحمه الله در مستدرك الوسائل گفته: از توجه علماى شيعه و اعتماد و اعتناى بسيار ايشان بر اين كتاب مى توان استشمام كرد كه وى شيعى بوده است؛ زيرا اين قبيل توجه فوق العاده از ايشان در امور مذهبى شان به كتب غير خود، معهود نيست؛ چنان كه بر آشنا به روش ايشان پوشيده نيست (آن گاه قرائن ديگرى نيز براى اثبات مدعاى خود ياد كرده، تا آنكه گفته است:) و از جمله قرائن اين امر آن است كه معظم آنچه در آن كتاب نقل شده است از اخبار، در اصول اصحاب ما و كتب ايشان نقل شده است؛ چنان كه علامه مجلسى رحمه الله در بحار به آن اشاره كرده، و در باقى آنچه در آن است امر منكر و مستغربى ديده نمى شود و ما در ميان كتب عامه نظيرى و مشابهى به آن نيافتيم.

1.قضاعى به ضم قاف نسبت است به قضاعه و آن قبيله اى است از حمير كه قبايل بسيار به آن منسوب است.

  • نام منبع :
    شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 149025
صفحه از 504
پرینت  ارسال به