455
شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3

از اين رساله، تا آنجا كه نويسنده اين سطور را توانايى كاوش و بررسى بود، نسخه هاى خطى با اختلافاتى در چگونگى بيان و افزايش و نقصان در نسخه ها نسبت به يكديگر درين كتابخانه ها وجود دارد:
1. كتابخانه مركزى دانشگاه تهران، به شماره 1927 كتابهاى خطى.
2. «دانشكده ادبيات، «110 د».
3. كتابخانه مدرسه عالى سپهسالار به شماره «3/2163».
4. «آستان قدس رضوى مشهد، «73 جلد چهارم فهرست چاپى».
چنان كه يادآورى گرديد، به عللى تصميم گرفته شد كه فعلاً رساله مورد بحث به همان صورتى كه هست، از روى نسخه عكسى كه نويسنده از كتابخانه بريتيش موزيوم فراهم آورده است، به طريق افست چاپ شود و در دسترس طالبان حقيقت قرار گيرد، بى آنكه در آن تصرفى شود يا حاشيه و توضيحى بر آن اضافه گردد؛ ولى چون در متن رساله اغلاط و اشتباهات فراوانى از كاتب وجود دارد، خاصّه در عبارات عربى، چنان كه گاهى بر اثر تحريف و تصحيف كلمات و حذف يك يا چند كلمه معنى غير مفهوم و عبارت غير مقروء و با اين نقيصه فهم بسيارى از مطالب رساله غير مقدور است، از اين رو، براى رفع اين نقص، نويسنده اين سطور، پس از تطبيق متن رساله با دو رساله خطى از اين رساله، كه در كتابخانه مركزى به شماره 110 د. (منتقل از دانشكده ادبيات) و شماره 1927 در جزء مجموعه هايى مشتمل بر چند رساله موجود است، در مدت چندين روز مطابقه نسخه ها، عبارات غلط و ناخوانا را تصحيح كردم و صحيح هر عبارت نادرست را با اشاره به صفحه و سطرى كه غلط در آن واقع است، يادداشت كردم.
گاهى در يك صفحه چندين غلط يا كلمات افتاده يا ناخوانا وجود دارد كه همه آنها تصحيح شده و به صورت تكمله در مقدمه رساله آورده شده است.
در تصحيح رساله، بيشتر از نسخه 110 د، كه خط آن قديمى تر (تاريخ كتابت


شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
454

آثارى را تا آخر مى خوانند؛ در صورتى كه مطالعه و بررسى كتابهاى طولانى چون وقت بيشتر مى گيرد، طرفدار كمتر دارد و مخصوص جمعى از خواص است.
2. خط متن رساله نستعليق و خط آيات قرآن و احاديث نسخ و هر دو خط نسبتا خوب و خواناست و نسخه عكسى تميز و بى نقص مى باشد و به آسانى به صورت چاپ افست در مى آيد و بدين صورت بهتر در دلها جاى مى گيرد.
3. هزينه چاپ و كاغذ رساله، به همين صورت كمتر و مدت چاپ كوتاه تر و در نتيجه خواننده آن بيشتر، و نفعش عام تر مى شود.
4. چاپ عين رساله به صورت افست منافات ندارد كه انديشه نخستين نيز جامه عمل بپوشد و به گفته اهل منطق اين دو كار با هم «مانعه الجمع» نيستند. اميد است پس از چاپ رساله به صورت افست، برخى از اهل فنّ و تحقيق و علاقه مند به مباحث كلامى و حقايق تاريخى، دامن همت به كمر زنند و اين رساله را با حواشى و تعليقات و تحقيقات سودمند و ذكر مآخذ و نقل عين اخبار و اسناد، كه در همه كتب صحاح ستّه و كتب تاريخ و ادب وجود دارد، دوباره در معرض چاپ و انتشار قرار دهند تا هم خواص را به كار افتد و هم عموم از آن بهره مند شوند.
چون رساله به همان خط و قطع و مشخصات اصل چاپ مى شود، نيازى به توضيح چگونگى و شناسايى ظاهر آن نيست. اصل رساله مذكور به شماره 11979 كتب خطّى شرقى (OR. 11979)، در فهرست كتب خطى بريتيش موزيوم موجود است. در پشت صفحه اول به خط نستعليق خوب و خوانا نوشته شده است: «رساله در حقانيت مذهب شيعه يوحنا ذمّى مصرى 475، و چنان كه درين عبارت و در مقدمه كتاب تصريح شده است نويسنده، يوحناى ذمّى مصرى است كه شايد نام مستعار باشد. روش گفتارش ساده و قابل فهم و طريق استدلال و احتجاج مستند و بى طرفانه است. روانى و سادگى عبارات و معانى و شيرينى و رسايى استدلال خواننده را وا مى دارد كه مطلب را تا آخر بخواند و نتيجه را به دست آرد.

  • نام منبع :
    شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 151021
صفحه از 504
پرینت  ارسال به