469
شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3

و) تبصرة العوام

(48)تبصرة العوام ۱

عباس اقبال آشتيانى

كتاب حاضر يعنى تبصرة العوام فى معرفة مقالات الأنام، يكى از دو كتاب فارسى است در فنّ ملل و نحل و شرح مقالات و آراء و ديانات، كه براى ما از قبل از استيلاى مغول به جا مانده است. كتاب اول، يعنى بيان الأديان، كه قريب يك قرن پيش از تبصرة العوام تأليف شده، اول بار به همت مرحوم شفر مستشرق مشهور فرانسوى در جزء مجموعه منتخبات فارسى به سال 1883م در پاريس و بار ديگر به دستيارى ناشر اين كتاب سال گذشته در تهران منتشر شده است.
اگر چه كتاب تبصرة العوام از جهت عبارت، به سلامت و فصاحت بيان الأديان نيست و حيثيت قدمت آن كتاب را نيز ندارد، ولى به دو نظر از بيان الاديان مهم تر به شمار مى آيد: اول از جهت تفصيل مطالب و اشتمال آن بر غالب مواضيع مهمّه ملل و نحل كه حجم آن را قريب شش برابر از مقدار موجود از بيان الاديان بيشتر كرده است. دوم از اين جهت كه مؤلف آن از علماى اماميه و از شيعيان اثنى عشريه است و چون ما را امروزه در فن ملل و نحل، كتاب مستقلى از مؤلفين اماميه، كه زمان تأليف آن مقدم بر تاريخ تأليف تبصرة العوام باشد، در دست نيست، از اين نظر نيز تبصرة العوام مخصوصا مهم محسوب مى شود و مى توان آن را قديم ترين نسخه موجودى دانست كه علماى اماميه در فن ملل و نحل به زبان فارسى تأليف كرده اند؛

1.قدمه كتاب تبصره العوام فى معرفة مقالات الانام، چاپ مطبعه مجلس، تهران ۱۳۱۳ش، صفحات الف ـ ى.


شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
468

كتب اهل تسنن به ويژه كتب قديم آنها ندارم، با سعى و كوشش به مدارك مطالب از كتب اهل تسنن دست يافتم و در پاورقى و يا در متن تذكر داده ام. كسانى كه آشنايى با كتب اهل تسنن دارند، در صورتى كه كتابهاى آنها، مخصوصا كتب قديم آنها، در دسترسشان باشد، حتما به مدارك بيشترى در مورد مطالب اين كتاب دست خواهند يافت و خواهند دانست كه در حقيقت حسنيه و يوحناى ذمى، از كتب و مدارك خود اهل تسنن، آنها را محكوم ساخته اند. اميد آنكه اين كتاب مايه بيدارى غافلان گردد.
قم ـ جمادى الثانى 1395

  • نام منبع :
    شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج3
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 162926
صفحه از 504
پرینت  ارسال به