129
مأخذ شناسي رجال شيعه

محدّث جزايرى ، سيّد نعمة اللّه (1050 ـ 1112 ق) .

264 . حاشية على نقد الرجال .
الذريعة ، ج 6 ، ص 228 (ش 1282) .
اين حاشيه ، بر كتاب نقد الرجال سيّد مير مصطفى تفرشى نوشته شده است كه آن را سيّد احمد بن حسين ، معروف به سيّد آقا تسترى نجفى تدوين نموده و نام آن را التعليقة اليسيرة ناميده است .
محقّق تهرانى در الذريعة (ج 10 ، ص 156) ، اين كتاب را با عنوان رجال السيد نعمة اللّه هم فهرست نموده است .

مدنى شيرازى حسينى ، سيّد صدر الدين (1052 ـ 1120 ق) .

265 . الدرجات الرفيعة فى طبقات الشيعة ، تحقيق : سيّد محمّد صادق آل بحرالعلوم ، قم : مكتبة بصيرتى ، 1397 ق ، 596 ص ، دوم .
اين كتاب ، مشتمل بر مقدمه مصنّف در بيان ويژگى هاى كتاب است . متن آن ـ بنابر آنچه كه مصنّف در مقدّمه بيان نموده است ـ در بردارنده دوازده طبقه مختلف از شخصيت هاى گوناگون شيعى است كه عبارت اند از : طبقه اوّل : صحابيان ؛ طبقه دوم : تابعيان ؛ طبقه سوم : محدّثانى كه از ائمه معصوم عليهم السلامروايت آورده اند ؛ طبقه چهارم : محدّثان و مفسران و فقها ؛ طبقه پنجم : حكما و متكلّمان ؛ طبقه ششم :
علماى عرب ؛ طبقه هفتم : سادات صفوى ؛ طبقه هشتم : ملوك و سلاطين ؛ طبقه نهم : امرا ؛ طبقه دهم : وزرا ؛ طبقه يازدهم : شعرا ؛ طبقه دوازدهم : نساء .
ليكن بنابر آنچه كه محقّق كتاب در مقدمه خود آورده ، ايشان از اين كتاب ، تنها به مطالب طبقه اوّل و قسمتى از مطالب طبقه چهارم و يازدهم بيشتر دسترسى پيدا نكرده است و در چاپ كتاب نيز بر همين مقدار ، اكتفا نموده است .
مصنّف در بررسى هر شخصيت ، ضمن معرّفى زندگى نامه و تاريخ حيات ، اقدام به بيان اقوال علما در مورد آن شخصيت نموده است .
در آخر كتاب ، فهرستى از شخصيت هايى كه مورد بحث واقع شده اند ، آورده شده است .
محقّق تهرانى در الذريعة (ج 8 ، ص 60 و ج 15 ، ص 147 و 151) ، از اين كتاب با عناوين الدرجات الرفيعة فى طبقات الاماميّة ، طبقات الإماميّه و الشيعة و طبقات الشيعة أو طبقات الإماميّة نام برده و نيز با عنوان رجال السيد على (ج 10 ، ص 134) فهرست نموده است .
ايشان همچنين در كتاب مصفّى المقال (ص 270) ، اظهار مى كند كه صاحب رياض العلماء گفته است كه اين مؤلّف ، داراى كتابى به نام أحوال الصحابة والتابعين والعلماء است كه كامل نشده است . ايشان مى گويد ظاهر آن است كه اين كتاب ، همان الدرجات الرفيعة باشد كه بقيه طبقات آن آورده نشده اند .


مأخذ شناسي رجال شيعه
128

مجلسى ، محمّد باقر (1037 ـ 1111 ق) .

263 . الوجيزة فى الرجال ، تحقيق : محمّد كاظم رحمان ستايش ، تهران : انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى ، 257 ص .
متن كتاب ، شامل ذكر اسامى رجال حديث با بيان وثاقت ، مدح و ضعف آنها ، بدون ذكر اقوال علماى رجال است و براى راويان مهمل و مجهول ، تعبير «مجهول» به كار رفته است .
اسامى بر اساس حروف الفبا تنظيم شده اند و بعد از ذكر اسامى ، كنيه ها و القاب ، آمده است .
در خاتمه كتاب ، مرحوم مجلسى ، مشيخه صدوق در كتاب من لا يحضره الفقيه را شرح داده است .
در مقدمه محقّق ، زندگى نامه مؤلّف و چگونگى تحقيق كتاب ، بيان شده است .
در شرح اين كتاب ، محمّد اسماعيل ، موصوف به مجتهد ، كتاب معيار التميز فى شرح الوجيز را تأليف نموده است .
چاپ ديگر : رجال المجلسى ، تحقيق : عبد اللّه سبزالى حاج ، بيروت : مؤسسة الأعلمى للمطبوعات ، 1415 ق ، 428 ص ، اوّل .
متن اين كتاب ، همان الوجيزة فى الرجال مرحوم مجلسى است كه شامل ذكر اسامى
رجال حديث ، با بيان وثاقت ، مدح و ضعف آنهاست ، البته بدون ذكر اقوال علماى رجال، و براى راويان مهمل و مجهول، تعبير «مجهول» به كار برده شده است. اسامى بر اساس حروف الفبا تنظيم شده و بعد از ذكر اسامى ، كنيه و القاب مطرح شده اند .
محقّق در ذيل هر عنوان ، نظر مرحوم خويى را با ذكر نشانى از معجم رجال الحديث بيان كرده است . در خاتمه كتاب ، مشيخه صدوق در كتاب من لا يحضره الفقيه شرح داده شده است .
در مقدمه محقّق ، زندگى نامه مؤلّف و مرحوم خويى رحمه الله و منابع مورد مراجعه در تصحيح و تحقيق كتاب ، آورده شده است .
ذكر مصطلحات موجود در معجم رجال الحديث ، از قبيل الفاظ مدح و قدح و ... ، همراه با ذكر مباحث مقدمه معجم رجال الحديث با عنوان هاى فرعى ، كه بر اساس حروف الفبا ترتيب داده شده اند ، آورده شده است .

  • نام منبع :
    مأخذ شناسي رجال شيعه
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1381
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 16737
صفحه از 368
پرینت  ارسال به