تغلبى ، عثمان بن حاتم (ق 5) .
131 . رجال عثمان التغلبى .
مصفّى المقال فى مصنّفى علم الرجال ، ص 260 .
عثمان بن حاتم تغلبى ، استاد نجاشى بوده است ، چنان كه در رجال النجاشى (ص 192 ، ش 515) در شرح حال «سعد ان بن مسلم» آمده است : «فقال أستادنا عثمان بن حاتم بن المنتاب التغلبى ...» .
محقّق تهرانى ، از شرح حال هاى مختلفى كه نجاشى از عثمان بن حاتم تغلبى نقل كرده است ، چنين برداشت كرده كه عثمان بن حاتم تغلبى ، داراى كتابى در رجال بوده است و به همين دليل ، در كتاب مصفّى المقال ، رجال عثمان التغلبى را به اين مؤلّف ، نسبت داده است .
غضايرى واسطى بغدادى ، احمد بن حسين (ق 5) .
132 . الرجال لابن الغضائرى . تحقيق: سيّد محمّد رضا حسينى جلالى، قم : دار الحديث، 1422ق/ 1380ش ، 208ص ، اوّل .
احمد بن طاووس حلّى در كتاب حلّ الإشكال ، اين كتاب را به همراه چهار كتاب رجالى ديگر ، جمع آورى نمود . سپس مرحوم شيخ عبد اللّه شوشترى رجال ابن غضايرى را از كتاب حل الأشكال استخراج نموده است و پس از آن ، عناية اللّه قهپايى در مجمع الرجال ، مستخرجات استاد خود مرحوم شوشترى را آورده است .
محقّق اين كتاب با استفاده از نسخه مرحوم شوشترى و ضمن مراجعه به كتاب مجمع الرجال ، متن كتاب رجال ابن الغضائرى را كه مشتمل بر 159 عنوان مى شود ، بازيابى نموده است . سپس محقّق در بخشى با عنوان «مستدركات» ، ضمن مراجعه
به كتاب هاى رجال النجاشى ، خلاصة الأقوال علاّمه حلّى و رجال ابن داوود ، مطالبى را كه از ابن غضايرى نقل كرده اند ، ضميمه نموده است كه مشتمل بر 66 عنوان مى شود . در مجموع ، عناوين ذكر شده ، شامل 225 مورد است كه در ذيل هر يك از اسامى ، مدح و ذم راوى بيان شده است .
شايان ذكر است كه حسن بن زين الدين عاملى (م 1011ق) در التحرير الطاووسى (ص 5) آورده است كه سيّد احمد بن موسى آل طاووس (م 673ق) در حلّ الاشكال ، كتاب الضعفاء و محمّد تقى شوشترى در قاموس الرجال (ج 1 ، ص 441) ، علاوه بر آن ، كتاب الممدوحين را از تأليف هاى اين مؤلّف دانسته اند و هيچ يك از اين دو كتاب ، هم اكنون در دسترس نيستند و به احتمال قوى منقولات ابن غضايرى ـ كه هم اكنون در الرجال لابن الغضائرى جمع آورى شده است ـ از محتويات اين دو كتاب بوده اند .
مقدمه محقّق ، مشتمل بر شرح حال مؤلّف ، معرّفى كتاب و بيان شيوه وى در تأليف و اصطلاحات موجود در كتاب است .
در نهايت ، فهرست هاى علمى مختلفى از كتاب ، آورده شده است .
