در پيرامون «مسند الفردوس»

ابو منصور شهردار ديلمى, پسر ابو شجاع ديلمى (صاحب فردوس الأخبار) بوده, كه در كتابت, نشر و تدوين حديث, گام بر گام پدر نهاده و ملازمش بوده است.
او كتاب پدرش را به قالب مُسنَد برگردانيد و بنا به تعبير كاتب چلپى, طرحى را به بنياد «ترتيباً حسناً» در افكند. ^۱ اين اثر, در چهار مجلّد تنظيم شده است. ابن حجر عسقلانى نيز براى مختصر نگارى خويش از مسند الفردوس, عنوان تسديد القول فى إختصار مسند الفردوس را به كار برده است. ^۲ * در اين مقاله كوشيده ايم تا با مطالعه دقيق تمامى پنج مجلّد كتاب فردوس الأخبار, روايات مربوط به مناقب اميرمؤمنان على(ع) را برگزيده, با ذكر مصادر و منابع حديث, نقل نماييم. گفتنى است كه در صورت دست نيافتن به مصدرى متقن, ارجاع به خود فردوس الأخبار را بسنده دانسته ايم.
تعداد اندكى از روايات كتاب هم با آن كه به تصريح و يا تلويح, ذكرى از على(ع) به ميان آورده بودند, ولى به علّت مشخّص بودن تحريف در آنها, در گزينش ما جاى نگرفتند.
در ابتداى هر روايت, پيش از نام راوى, دو شماره آمده است كه نخستين آن, شماره احاديث در مقاله حاضر, و ديگرى كه داخل كروشه آمده, شماره مسلسل احاديث كتاب فردوس الأخبار است.
مى سزد كه در پايان, از امكانات نيكوى موجود در كتاب خانه تخصّصى اميرالمؤمنين على(ع) مشهد كه نگارنده را در مراحل گوناگون كار و به فرجام رساندن آن, مددى تام رسانيد, ياد كرده, قدردانى نمايم.