115
بزرگان ری ج1

شنيده است كه بندار در آغاز امر فقير و پريشان حال بوده، قضا را گنجى شايگان كشف مى كند و براى اينكه پس از تصرف در آن مال مورد حسد مردم رى قرار نگيرد با زن خود مشورت مى نمايد كه چند شب متوالى از آن سيم و زر اندوخته مقدارى را نهفته به خانه ها و كوچه هاى رى نثار كند تا مردم نيز از آن بهره مند شوند و وقتى كه او را صاحب زر و مال فراوان ببينند در صدد اذيت او برنيايند و چنين پندارند كه از آنچه شبها نثار ايشان مى شده مقدارى فراوان نصيب اين مرد شيعى شده است. بدين تدبير آن گنجينه گرانبها را تصرف كرد و مالدار شهر خويش گرديد، چنان كه او را بندار يعنى مالدار خواندند و به همين لقب در شعر تخلص نمود. بديهى است اين داستان را براى توجيه لفظ بندار نقل كرده اند و قاضى نور الله شنيده و در مجالس المؤمنين آورده است. بندار، روزگار فخرالدوله را دريافته و صاحب بن عبّاد وزير را مدح كرده و مورد تربيت و تشويق او قرار گرفته و به اخذ صله و انعام نايل شده است. احمدامين رازى راوى اين مطلب مى افزايد كه بندار را در مدح آن وزير روشن ضمير چند قصيده دلپذير است كه اين مطلع از آن جمله است:

اى كرده روح با لب لعل تو نوكرىمعشوق كشمرى و نگار هجاورى
قاضى نورالله به نقل از كتاب نقض الفضائح عبدالجليل رازى مى گويد ۱ كه بندار رازى را در مدح سادات رى و آن نواحى چون سيد ابوالقاسم حسنى و پسرش سيد حسين و سيدابراهيم و سيد حمزه شعرانى قصائد است و هم او را در مدح استاد ابومنصور آوى و برادرش ابوسعد كه از وزراى شيعه بوده اند بيست و هفت قصيده غرّاست. و همين مطلب را قاضى در ضمن ترجمه حال ابومنصور آبى نيز تكرار مى كند.
بنابراين در قرن ششم هجرى از بندار ديوان مفصلى وجود داشته و بعيد نيست

1.قسمت اوّل اين مطلب را در نسخه اى كه از كتاب عبدالجليل در دسترس ما بود نيافتيم.


بزرگان ری ج1
114

بندار رازى ۱

1. بندار كيست؟

بندار رازى شاعر مخصوص آل بويه بوده كه به شهادت نظامى عروضى، نام اين خانواده به گفته او و دو شاعر رازى ديگر باقى مانده است. آن دو سخنور ديگر يكى منصور منطقى رازى و آن ديگر كيا غضائرى رازى سخن سراى عصر مجدالدوله و سلطان محمود غزنوى مى باشد ۲ .
قاضى نورالله شوشترى مى گويد: وجه تسميه بندار را از برخى ثقات چنين

1.مجله محيط به انضمام خاطرات مطبوعاتى استاد محيط طباطبائى، به كوشش سيد فريد قاسمى، تهران، مركز مطالعات و تحقيقات رسانه ها، ۱۳۷۴. شايان ذكر است كه مرحوم عباس اقبال آشتيانى نيز مقاله اى در شرح حال بندار رازى نوشته كه در مجموعه مقالات ايشان چاپ شده است.

2.نام بندار فارسى است و به معنى كيسه دار و مالدار مى باشد و از اسامى متداول آن عصر بوده چنان كه در قرن چهارم هجرى يك تن آوازه خوان به نام بندار بوده كه به قول ابوحيان توحيدى با غزال رقاص و علم رامشگر همدم بزم خاص ابو سليمان منطقى سجستانى مى شده اند.

  • نام منبع :
    بزرگان ری ج1
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 108174
صفحه از 360
پرینت  ارسال به