159
بزرگان ری ج1

جنگ شام در كتاب خود آورده و ايشان آن را فتح قلعه حارم مى دانند، كه ابن اثير در 559 نگاشته است.
ولى به نظر اين جانب تأليف كتاب النقض دور نيست در همان سال 556 كه در ماه ربيع الاول آن شيخ عبدالجليل از تأليف كتاب فضايح اطلاع يافته، انجام گرفته باشد.
اجمال اين مدعا بدين قرار است كه: مؤلف فضائح تصريح مى كند كه وى در محرم سال 555 از تأليف آن فراغت يافته است (صفحه 739 كتاب النقض) سپس شيخ عبدالجليل ده ماه بعد (ربيع الاول سال 556) مطلع مى شود. و چون كتاب مزبور سر و صداى زيادى به راه انداخته بود، شيخ عبدالجليل با كمال بى صبرى همه جا در رى كه ناصبى مزبور و كتاب وى هم در آنجا بوده اند در جستجوى آن بوده تا بالاخره (در مدتى دراز) يعنى قريب يك سال كه عادتا براى چنين موضوعى آن هم در يك شهر مدتى دراز خواهد بود، آن را به دست مى آورد و پس از مطالعه به رد آن مى پردازد.
بنابراين تاريخ تأليف النقض آخر سال 556 بوده است نه حدود 560 كه ناشر محترم انتخاب كرده است.
مؤيد اين مطلب عبارت شيخ عبدالجليل در صفحه 48 است كه مى نويسد «و عجب است كه اين به سمع خواجه نرسيده است كه در شهور سنه خمسمائه كه پنجاه و شش سال است كه به قزوين فتنه اى پديد آمده» چنان كه ملاحظه مى شود، فتنه اى در قزوين پديد آمده بود كه از سال 500 شروع و تا موقع نگارش كتاب النقض پنجاه و شش بوده كه ادامه داشته است.
چيزى كه ممكن است مطلب را همچنان مبهم باقى گذارد، واقعه شكست و انهزام فرنگيان و فتح مسلمين است، كه آن هم معلوم نيست منظور فتح قلعه حارم باشد كه ابن اثير در سال 559 نوشته، بلكه ممكن است واقعه اى ديگر باشد كه ابن


بزرگان ری ج1
158

ملك النقباء، سلطان العترة الطاهرة، سيد السادات ـ رفته كه عبدالجليل قزوينى مى بايد كه در جواب اين كتاب بر وجه حق شروعى كند، چنان كه كسى انكار آن نتواند كرد... .
آن گاه ديباچه كتاب را به نام نامى حضرت امام عصر (ارواحنا فداه) مزين نموده و به نقل عبارت كتاب فضائح و نقض آن مى پردازد:
چون نسخه اصل به ما آوردند و تأمّل افتاد عقل چنان اقتضاء كرد اگر چه تقرب به خداى بى عيب و عار و به احمد مختار و حيدر كرار باشد ديباچه كتاب به اسم امام روزگار، خاتم الابرار: مهدى بن الحسن العسكرى عليه السلامباشد، كه وجود عالم را حوالت به بقاى او است و عقل و شرع منتظر حضور و ظهور لقاى او... .

كتاب النقض كى نوشته شده؟

كتاب النقض به همت آقاى سيد جلال الدين ارموى مشهور به «محدّث» منتشر شده. ۱ ناشر محترم بعد از انتشار آن، دو كتاب ديگر به نام مقدمه و تعليقات و كليد تعليقات هم براى تسهيل امر مطالعه و استفاده كتاب النقض منتشر ساخته كه داراى مطالبى ارزنده و توضيحات بسيار مفيد است، به طورى كه خواننده كتاب النقض ناگزير از اين است كه دو كتاب مزبور را نيز با خود داشته باشد تا استفاده لازم را از آن ببرد. آقاى محدث به دو دليل تأليف كتاب النقض را در حدود سال 560 مى داند: يكى اينكه شيخ عبدالجليل در سال 556 از تأليف كتاب فضايح ناصبى اطلاع يافته و بعد «مدتى دراز» در جستجوى آن بوده و اين مدت دراز بعيد است كه كمتر از سه سال باشد؟! و ديگر اينكه مؤلف فضائح واقعه شكست و هزيمت فرنگيان را در

1.اين دانشمند محقق و فرزانه متأسفانه در ۵ آبان ۱۳۵۸ شمسى در تهران به رحمت ايزدى پيوست.

  • نام منبع :
    بزرگان ری ج1
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 108172
صفحه از 360
پرینت  ارسال به