آنجا كه مى توانسته تدارك كند، از ابن قبه اطلاعات جالب و بيشترى به دست مى دهد. نجاشى مى نويسد:
ابوجعفر محمدبن عبدالرحمن بن قبه رازى، متكلمى عظيم القدر و خوش عقيده، و در علم كلام نيرومند بود. او نخست از معتزله بود، سپس مستبصر شد و به مذهب شيعه اماميه گرويد، و كتابهايى در علم كلام دارد. حديث را نيز استماع كرده و «ابن بطه» از وى حديث اخذ نموده است، و در فهرست خود كه در آن استادان و مشايخ حديث خود را نام برده از ابن قبه ياد كرده و گفته است: «... از محمدبن عبدالرحمن بن قبه، او را است كتاب الانصاف در امامت، و كتاب المستثبت نقض كتاب ابوالقاسم بلخى، و كتاب رد بر زيديه، و كتاب رد بر ابوعلى جبائى، و المسألة المفردة در امامت».
از ابوالحسين بن مهلوس علوى موسوى رضى الله عنه در مجلس رضى ابوالحسن محمدبن الحسين بن موسى ^۱ كه استاد ما ابوعبداللّه محمدبن محمدبن نعمان (رحمهم اللّه اجمعين) هم حضور داشت شنيدم كه گفت:
از ابوالحسن سوسنجردى (رحمه اللّه ) كه از مفاخر علما و متكلمان شايسته بود، و كتابى معروف در امامت دارد، و پنجاه بار پياده به حج رفته بود شنيدم كه گفت:«بعد از زيارت حضرت رضا عليه السلام در طوس، براى ملاقات ابوالقاسم بلخى كه با من آشنا بود به بلخ رفتم. وقتى وارد بر وى شدم پس از سلام، كتاب ابوجعفربن قبه را كه معروف به الانصاف است، و با خود داشتم به نظر او رساندم.

ابن نديم و ابن قبه

محمدبن اسحاق نديم دانشمند كتابشناس نامى عامه كه به واسطه كارش آشنايى كاملى با دانشمندان فرق مختلف و آثار آنها داشته، و كتاب فهرست خود را در سال 377 نوشته، و در سال 385 وفات يافته و از اين رو زمان ابن قبه را درك كرده است، در فهرست خود (فن دوم از مقاله پنجم ـ مشتمل بر اخبار متكلمان شيعه اماميه و زيديه) پيش از ابوسهل نوبختى، به اختصار از وى نام برده مى نويسد:
ابن قبه ـ ابوجعفر محمدبن قبه، از متكلمان حاذق شيعه بود، و اين كتابها از او است: كتاب الانصاف در امامت، و كتاب الامامة... . ^۱

شيخ طوسى و ابن قبه

شيخ طوسى متوفاى سال 460 در فهرست كه آن را بعد از سال 436 نوشته، مى نويسد:
ابوجعفر محمدبن قبه رازى، از متكلمان حاذق اماميه است. او نخست معتزلى بود. سپس به مذهب اماميه گرويد و روش و بينشى نيكو يافت. اورا است كتابهايى در امامت، از جمله كتاب الانصاف، كتاب المستثبت (نقض كتاب المسترشد ابوالقاسم بلخى)، و كتاب التعريف على الزيديه، و غير از اينها ^۲ .

گفتار نغز و تاريخى نجاشى

احمدبن على نجاشى متوفى به سال 450 كه فهرست خود را بعد از فهرست شيخ طوسى نوشته و در صدد بوده تا كمبود و اجمال فهرست شيخ و گفتار او را تا