161
بزرگان ری ج1

و الحمدللّه رب العالمين كه ما را عمر داد و توفيق و تمكين تا جواب اين خارجى ناصبى بدين وجه كه مؤمنان شرق و غرب بخوانند تا قيامت داده شد و شبهات و دعاوى همه مجبّران باطل و مضمحل كرده آمد، و از بارى تعالى خواسته مى آيد كه اگر خللى يا زللى يا سهوى در قول و قلم آمده باشد ما را عفو كند كه هر تعصب و سخنان سخت كه نوشته آمد بر سبيل جواب بود نه بر سبيل ابتدا. ۱

عبدالجليل قزوينى رازى (2) ۲

رافعى متوفاى سال 623 كه تلميذ منتجب الدين بوده تاريخ ولادت و وفات وى را ضمن ترجمه حال وى چنين ضبط كرده است:
و كانت ولادته سنة اربع و خمسمائة و توفى بعد سنة خمس و ثمانين و خمسمائة. ۳
و چون شيخ عبدالجليل و منتجب الدين هر دو هم مذهب و هم شهرى و عالم و صاحب تأليف و تصنيف بوده، و جهات جامعه ديگر نيز داشته اند، به ظن متأخم به علم (بلكه به طور قطع و يقين) باهم معاشر و مصاحب بوده، و آمد و رفت و نشست و برخاست داشته اند، و بلكه از ملاحظه مطالب تدوين رافعى و فهرست منتجب

1.مقاله ما تحت عنوان «عبدالجليل قزوينى» در ۷ صفحه در ارديبهشت سال ۱۳۳۹ شمسى در شماره ۴ سال دوم مجله مكتب اسلام چاپ شده كه با اندك اضافه اى عينا تجديد چاپ مى شود.

2.فهرست منتجب الدين رازى، تصحيح دكتر محدث ارموى، تعليقات مصحح، با تلخيص.

3.التدوين، ص ۴۱۶


بزرگان ری ج1
160

اثير و ديگران ننوشته اند، يا اين كه همان واقعه بوده ولى تاريخ آن را اشتباه ثبت كرده باشد، چنان كه نظاير آن در تاريخ ابن اثير و ديگر تواريخ ديده مى شود.
مؤيد ديگر اين كه مرحوم عباس اقبال كه مردى متتبّع بوده است نيز طبق نوشته آقاى محدث در كتاب مقدمه تعليقات صفحه 61 در شماره اول سال دوم مجله يادگار نوشته است:
در يك كتاب بسيار نفيس قديمى به نام بعض مثالب النواصب فى نقض بعض فضائح الروافض تأليف نصير الدين عبدالجليل قزوينى كه در حدود 556 به زبان فارسى بسيار فصيح نوشته شده....
بنابراين گفته مؤلف رياض العلماء و الذريعه كه تأليف النقض را بعد از سال 556 دانسته اند و نظريه آقاى محدث كه در حدود 560 مى دانند، دليل روشنى ندارد، بلكه شروع تأليف آن در اواخر سال 556 بوده است.
شيخ عبدالجليل كتابهاى ديگر هم به فارسى و عربى نوشته است كه از جمله اين كتابها است: البراهين فى امامة اميرالمؤمنين، السؤالات و الجوابات در هفت جلد، مفتاح التذكير، ولى معروف ترين كتب او همان كتاب النقض است.
برادر وى، اوحد الدين حسين نيز از فقها و روساى شيعه بوده چنان كه در چند مورد كتاب النقض از وى نام مى برد.
شيخ منتجب الدين رازى، رافعى قزوينى شافعى، قاضى نور اللّه شوشترى، ميرزا عبداللّه اصفهانى مؤلف رياض العلماء، و ديگران شيخ عبدالجليل را به عظمت و مقام شامخى كه داشته است ستوده اند. شيخ عبدالجليل با اينكه در رد ناصبى مزبور جرأت و شهامت قابل تحسينى نشان داده ولى پيداست كه باز ملاحظه محدوديت شيعه و نفوذ حكومت وقت را نموده و با ناراحتى بسيار به رد كتاب فضايح او پرداخته است.
اين مرد بزرگ كتاب خود را با اين عبارت پايان مى دهد:

  • نام منبع :
    بزرگان ری ج1
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 118653
صفحه از 360
پرینت  ارسال به