19
بزرگان ری ج1

خود، كتاب منقول از فهرست شيخ را روشن مى سازد، ترجمه ابن قبه را بدين گونه آورده است:
ابوجعفر محمدبن عبدالرحمن بن قبه رازى، متكلم زبردست، او را است كتبى در امامت كه از جمله كتاب الانصاف، المستثبت نقض كتاب المسترشد بلخى، التعريف فى مذهب الاماميه و فساد مذهب الزيد، نقض كتاب الاشهاد ابوزيد علوى است ۱ .

ابن قبه در رجال علامه و ابن داود

علامه حلى در گذشته 726 ه. در قسم اول خلاصه سخن نجاشى را در ترجمه او آورده و يك كتاب او در امامت را ياد مى كند و داستان سوسنجردى و ابوالقاسم كعبى بلخى و دو نكته را اضافه دارد: اول اين كه طبق معمول ضبط اسامى و القاب را آورده، مى گويد: «قبه» به كسر قاف و باء است. دوم اين كه مى نويسد: «شيخ الاماميه فى زمانه؛ او در زمان خود پيشواى شيعه اماميه بود ۲ ».
ابن داود، معاصر علامه، نيز در قسم اول رجال خود از وى بدين سان نام مى برد: «محمدبن عبدالحميدبن قبه رازى، ابوجعفر...». ۳
در گفتار و نقل وى نيز دو ايراد هست: اول اين كه پدر ابن قبه را به جاى عبدالرحمن، عبدالحميد آورده كه مانند موارد ديگر آن كتاب غلط است. دوم اين كه گفتار خود را به نقل از «لم» يعنى رجال شيخ، باب «من لم يرو» و نجاشى آورده كه نجاشى درست است، و به جاى رجال شيخ بايد فهرست شيخ باشد، و اين نيز مانند موارد بسيار ديگر آن كتاب است كه رمزها اشتباه ضبط شده است.

1.معالم العلماء، ص ۵۹.

2.خلاصه الاقوال، ص ۱۴۳.

3.رجال ابن داود، ص ۳۲۱.


بزرگان ری ج1
18

ابوالقاسم بلخى پس از مطالعه آن ردى به نام المسترشد فى الامامة برآن نوشت. من آن را گرفتم و به رى بازگشتم و به ابن قبه تسليم نمودم.
ابن قبه هم ردى بر آن نوشت به نام المستثبت فى الامامة، من آن را به بلخ بردم و به ابوالقاسم بلخى نشان دادم، و او هم آن را رد كرد به نام نقض المستثبت. چون به رى مراجعت كردم تا رد بلخى را به ابن قبه نشان دهم، معلوم شد كه ابن قبه وفات يافته است. ۱

سخنى از قاضى نوراللّه شوشترى

دانشمند مجاهد شهيد و مدافع صميمى و رشيد شيعه قاضى نوراللّه شوشترى مقتول در 1019 ه. كه در علوم عقلى و نقلى استاد برازنده بوده و آثار گرانقدرى در اين علوم و فنون دارد، در كتاب فارسى نفيسش مجالس المؤمنينپس از نقل اين مطلب از نجاشى مى نويسد:
مؤلف گويد كه: رد ابوالقاسم الحال در ميان نيست، ـ و از روى تأسف مى گويد كه ـ اين بيچاره كجا بود در آن وقت تا با قلت بضاعت و عدم فهم و استطاعت، متوسل به ارواح ائمه طاهرين شده، آن نقض او را پياز بلخى سازد و در حلقوم شوم او فرستد؟ انما اشكو بثّى و حزنى الى اللّه ۲ .

سخن ابن شهرآشوب

دانشمند نامى ابن شهرآشوب مازندرانى متوفاى سال 588 ه. كه معالم العلماء كتاب كوچك رجال و فهرست تأليفات علماى شيعه را به عنوان تتمه فهرست شيخ طوسىنوشته و حدود 600 تأليف اضافه بر فهرست شيخ دارد، و گاهى با توضيح

1.رجال نجاشى، ص ۲۶۵.

2.مجالس المؤمنين، ج ۱، ص ۴۳۸.

  • نام منبع :
    بزرگان ری ج1
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 108194
صفحه از 360
پرینت  ارسال به