21
بزرگان ری ج1

نجاشى 265ـ266 و الفهرست (ابن نديم) و كمال الدين (شيخ صدوق) و كتاب شافى سيد مرتضى، ص 100 و فصول او (خطى) و ابن ابى الحديد، ج 1، و غيره ۱ .
4. متأسفانه همانطور كه اشاره شد، از ابن قبه مانند بسيارى ديگر از متكلمان پيشين ما كمتر مطلبى از وى در كتب درسى كلام و اصول نقل شده است. آنچه به ياد داريم اشاره اى به سخن او در كتاب فرائد شيخ انصارى در مبحث ظن، و قبح تعبد به آن با تمكن از واقع، و مسأله تصويب است كه اغلب اهل علم حوزه هاى علميه اطلاع دارند.
5. پاسخهاى مستدل ابن قبه به ابوزيد زيدى علوى را شيخ صدوق در كمال الدينچاپ مكتبه صدوق كه بهترين چاپهاى آن كتاب است از ص 94 تا 126 كه تقريبا رساله اى است، آورده كه جا دارد اهل تحقيق آن را ببينند.
6ـ اعتراضات ابن بشار در مسأله غيبت امام زمان(ع) و پاسخ ابن قبه به وى در كمال الدين، ص 51 تا ص 60، و پاسخ ابن قبه به مسائل يكى از علماى معتزله از ص 60 تا ص 63 است. خوشبختانه همين سه قسمت براى درك نحوه تفكر و قدرت استدلال ابن قبه كه نخست از علماى معتزله و سپس از متكلمان شيعه عصر غيبت صغرى بوده، شايد كافى به نظر برسد، بعلاوه نقل سخنان وى در كتاب عيون و محاسن شيخ مفيد و شافى و فصول سيد مرتضى و شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد معتزلى و غيره.

1.خاندان نوبختى، ص ۹۴.


بزرگان ری ج1
20

نظر محقق شوشترى

محقق معاصر حاج شيخ محمد تقى شوشترى در ترجمه وى مى نويسد: «اين كه شيخ در رجال از وى نام نبرده و عنوان نكرده است، غفلتى است كه از او سر زده است». سپس اشاره به دو قسمت از گفتار ابن قبه در كمال الدين شيخ صدوق مى كند ۱ . در سخن ايشان هم به جاى كمال الدينصدوق، اكمال الدين آمده كه صحيح اول است.

توضيحات ما

1. مرحوم محدث قمى در الكنى والالقاب مى نويسد: «شيخ مفيد در كتاب العيون و المحاسن از كتاب الانصاف ابن قبه نقل كرده است» ۲ .
2. مرحوم مدرس تبريزى در ريحانة الادب مى گويد:
ابن ابى الحديد در شرح نهج البلاغه و شيخ مفيد در عيون و محاسن و اكمال الدين ۳ و سيد مرتضى در فصول و شافى از آن كتاب روايت مى كند ۴ .
3. مرحوم عباس اقبال آشتيانى در خاندان نوبختى ترجمه ابن قبه را به عنوان آخرين متكلم نامى پيش از ابوسهل نوبختى و همعصر او آورده كه همان اجمال نقل شيخ و نجاشى در فهرست است، و در پايان مى نويسد:
براى شرح حال او رجوع كنيد به رجال طوسى، ص 297 ۵ ، و رجال

1.قاموس الرجال، ج ۸، ص ۲۳۴.

2.الكنى والالقاب، ج ۱، ص ۳۸۲.

3.بايد «و شيخ صدوق در كمال الدين» باشد، و هم بايد نوشت «نقل مى كنند» نه روايت مى كنند.

4.ريحانة الادب، ج ۶، ص ۱۱۲.

5.اينجا هم فهرست شيخ به رجال او اشتباه شده و گفتيم كه شيخ در رجال از ابن قبه نام نبرده است. ضمنا ص ۲۹۷ـ۲۹۷ تكرار، و دومى ۲۹۸ است و قطعا غلط چاپى است، فهرست شيخ هم چاپ اسپرنگر است كه دانشگاه مشهد آن را تجديد چاپ كرده است.

  • نام منبع :
    بزرگان ری ج1
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 108137
صفحه از 360
پرینت  ارسال به