219
بزرگان ری ج1

وى را شافعى پنداشته اند! ولى از علماى شيعه كسى در تشيع او اندك ترديدى نكرده است، مگر صاحب روضات در سده اخيركه بر اساس برخى شبهات، ضمن شرح حال رازى، وى را سنّى قلمداد كرده، ۱ گرچه در جاى ديگر روضات ۲ تصريح به شيعه بودن وى نموده است. ميرزاى نورى در خاتمه مستدرك جانانه به دفاع از قطب پرداخته و تشيع او را ثابت كرده و به شبهات روضات به طور گسترده پاسخ داده است. ۳

تأليفات

از آثار او است:
1. لوامع الأسرار فى شرح مطالع الأنوار؛ مشهور به شرح مطالع كه در تاريخ دهم جمادى الاولى سال 728 نگارش آن پايان پذيرفته است. متن كتاب كه در علم كلام و منطق است، از قاضى سراج الدين محمود بن ابى بكر ارموى متوفاى 682 است. بخش منطق كتاب قرنها است كه در حوزه هاى علميه كمابيش تدريس مى شود و بارها به طبع رسيده است. ۴
2. تحريرالقواعد المنطقيّة؛ معروف به شرح شمسيّه، متن ازنجم الدين عمر بن على قزوينى متوفاى 675 است. مؤلف از تأليف اين شرح در جمادى الآخره سال 729 فارغ شده است. اين كتاب نيز سالها است كه متن درسى حوزه هاست و بارها در ايران، هند، مصر و... چاپ شده است.
3. المحاكمات بين شرحى الاشارات؛ اين كتاب همچنان كه از نامش پيدا است، محاكمه و داورى است بين شرح خواجه نصير الدين طوسى و شرح فخر رازى بر

1.روضات الجنات، ج۶، ص ۳۸.

2.روضات الجنات، ج۴، ص ۳۵.

3.رك: مستدرك، ج۳، ص ۴۴۷ـ۴۵۹.

4.كشف الظنون، ج ۱، ص ۹۵؛ الحقائق الراهنه، ص ۲۰۱.


بزرگان ری ج1
218

از افق كتاب محاكمات ساطع است، عظم شأن او احتياج به تعريف ندارد. ۱
رجالى معروف سيد ميرمصطفى تفرشى گويد:
محمد بن محمد بن ابى جعفر بن بابويه رازى، معروف به قطب الدين رازى، شخصيتى از شخصيتهاى درخشان شيعه است، جليل القدر، بزرگ مرتبه، از شاگردان علامه حلّى است و از او روايت مى كند. شهيد اول از وى نقل حديث مى نمايد. داراى تأليفاتى است از جمله كتاب محاكمات، اين اثر دليل روشن و برهان قاطعى است بر فضل كامل و كثرت علمش. ۲
از دانشمندان اهل سنت نيز، تاج الدين سبكى، ابن حجر عسقلانى، جمال الدين يوسف بن تغرى بردى، عبدالرحمن سيوطى و اسماعيل پاشا ۳ از رازى تجليل نموده اند. سبكى گويد:
قطب الدين رازى پيشوايى برجسته در علم حكمت است، نام و آوازه اش به سرزمينهاى دور دست رسيده است، او در سال 763 وارد شهر دمشق شد. ما با او مباحثه كرديم و وى را امام در منطق و فلسفه يافتيم. همچنين در تفسير و معانى و بيان يد طولايى داشت. ۴

تشيّع قطب رازى

از آنجا كه رازى گهگاهى طبق مصالحى تقيه مى كرد، برخى از دانشمندان عامه ۵

1.مجالس المؤمنين، ج۲، ص ۲۱۲.

2.نقد الرجال، ص ۳۳۰.

3.رك: طبقات الشافعيه سبكى،ج۹، ص ۲۷۴؛ الدرر الكامنه، ج۵، ص ۸۰۷؛ نجوم الزاهره، ج ۱۱، ص ۸۷؛ بغية الوعاة، ج۲، ص ۲۸۱؛ هدية العارفين، ج۲، ص ۱۶۳.

4.طبقات الشافعيه سبكى،ج۹، ص ۲۷۴.

5.رك: شذرات الذهب، ج۶، ص ۲۰۷؛ نجوم الزاهره، ج ۱۱، ص ۸۷.

  • نام منبع :
    بزرگان ری ج1
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 108173
صفحه از 360
پرینت  ارسال به