293
بزرگان ری ج1

حديثى هم به نقل از اربعين ـ كه در اربعين مخطوط موجود نيست ـ بدون ذكر شماره در باب 93 و تكرار آن در باب 144 مشاهده مى گردد.
مطلب ديگر آنكه ابن طاووس، در تكرار احاديث، با اين كه حديث يكى است، ولى آغاز آن را مختلف ذكر نموده است. در باب 89 گويد:
فيما نذكره من كتاب الأربعين من جمع الشيخ العالم... وهو الحديث الثانى عشر من الأصل... نكتبه بألفاظه، قال: حدثنى... ما خلق اللّه ... . ۱
و در باب 145، آن حديث را تكرار نموده و آورده است:
فيما نذكره... وجدته قد رواه الملقب منتجب الدين محمّد بن أبى مسلم فى أربعين حديثا اختارها، وهو روايته الحديث السابع رواه برجاله واسناده الى رسول اللّه صلى الله عليه و آلهوانه قال: ما خلق اللّه ... . ۲
در باب 92 گويد:«فيما نذكره من كتاب الأربعين وهو الحديث الرابع والثلاثون قال أخبرنا... إنّ أمير المؤمنين... . ۳
و در تكرار همان حديث، در باب 147 گويد:
... رأيناه فى الأربعين حديثا التى ذكرها الملقّب منتجب الدين، أيضا محمّد بن أبى مسلم الرازى، رواه بماردين فى جامعها فى شهر ربيع الأول سنة ستّ وثمانين وخمسمائة وهو الحديث الثانى والثلاثون من أخباره الأربعين، فقال بإسناده، إنّ أميرالمؤمنين... . ۴
و در باب 88 گويد:
فيما نذكره من رواياتهم من كتاب الأربعين... فقال ما هذا لفظه، الحديث

1.اليقين، ص ۲۵۸.

2.همان، ص ۴۰۰.

3.همان، ص ۲۶۶.

4.اليقين، ص ۴۰۴.


بزرگان ری ج1
292

فيما نذكره عن جابربن عبداللّه الأنصارى برواية الملقب بمنتجب الدين محمّد بن أبى مسلم بن أبى الفوارس الرازى، فقال ما هذا لفظه: «الحديث الحادى والثلاثون: املاء سيدنا الشيخ الامام منتجب الدين محمّد بن أبى مسلم الرازى بماردين، يرفعه الى محمّد بن على» ۱ .
در چند جاى ديگر نيز به همين نحو، ذكر شده است.
امّا در دو نسخه خطى از اربعين(كه بعدا معرّفى خواهند گرديد) در آغاز هر دو، مؤلف از خود با تعبير «العبد المحتاج الى عفو اللّه ورحمته محمّد بن أبى الفوارس» ياد كرده است، كه نشان مى دهد او خود، نسخه اصل آن را تحرير نموده است.

يك ابهام و يك اشتباه

مسأله شايان توجّه ديگر آن كه ابن طاووس در اليقين خود، در سيزده مورد از اربعين ابن ابى الفوارس نقل نموده، كه پنج مورد آن تكرارى است؛ ولى ابن طاووس در تكرار حديث، شماره آن را با نقل قبلى متفاوت ذكر كرده است. بدين ترتيب:
حديث شماره 12 اربعين مخطوط 7 با شماره هاى 12 و 7 در بابهاى 89 و 145 آورده شده است.
حديث شماره 29 اربعين مخطوط با شماره 33 در باب 87 و بدون شماره در باب 146 ذكر گرديده است.
حديث شماره 30 اربعين مخطوط، با شماره 34 و 32 در بابهاى 92 و 147 نقل شده است.
حديث شماره 34 اربعين مخطوط، با شماره هاى 32 و 40 در بابهاى 88 و 143 ديده مى شود.

1.اليقين، ص ۳۹۴ (باب ۱۴۳).

  • نام منبع :
    بزرگان ری ج1
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 108198
صفحه از 360
پرینت  ارسال به