223
بزرگان ری ج1

صفت طغرا مى كند:

تو از تيرى قلم سازى كمانى را كه برداردهمه احكام اين تير و كمان چرخ مينائى
فلك با قدرتش برزه نداند كرد چرخى راكه هر ساعت كشند آن را به يك انگشت تنهائى
خطا گفتم كمان چون باشد اين خطى كه پندارىخط دلبند تركانست گرد روى زيبائى
و اين غزل آب دار هم پرتو آتش طبع وى است:

ديده را آرزوست ديدارشگوش را راحتست گفتارش
جان و دل جوق جوق همى آيدبه تماشاى باغ رخسارش
بر لبش لب نمى نهم كه كنداز لطيفى كه هست افكارش
لب او طوطئى كه مى ريزدتنگهاى شكر ز منقارش
جان من خواست او سزاوارستكاشكى باشدى سزاوارش


بزرگان ری ج1
222

قوامى رازى ۱

عوفى در لباب الالباب در باب دهم كه مخصوص به ذكر شعراى آل سلجوق(عراق و نواحى آن) است گفته:
الأجلّ بدرالدين شرف الشعراء القوامىّ الرازى(رحمه اللّه )؛ امير قوامى كه قدّفضل از وى باقوام و خدّهنر بدو باقوام بود؛ ذات او در احسان فصاحت همعنان حسّان؛ و طبع او در شمائل لطافت هم مزاج شمال وزان و آب روان، روان از گفتهاش بر سرير سرور تكيه زنان؛ و دل از منشآت او روح روح يابد و مخدوم او قوام الملك طغرائى بود و او را به وى نسبت كرده اند و آن ابيات كه طغراى منشور فصاحت است در مدح او مى گويد برين منوال كه قصيده انورى كه:

سحرگه باده نوشان دوش با صد لطف و زيبايىبه بالينم فراز آمد دو هفته ماه يغمائى
گشاده از سرِ مستى همه بند بغلطاقش كله كژ كرده بر تارك عيان صد گونه رعنائى
رخى چو نانك از خورشيد بر گل كلّه بندىقدى چو نانك از شمشاد شاخ نو به پيرائى
هزاران زنگى اندر زلف وانگه جمله سر گردانهزاران هندو اندر چشم وانگه جمله سودائى
ز عنبر عارض سيمين او زنّار بربستهز سنبل زلف مفتولش نموده صد چليپائى
فلك بر آتش رويش سپند خال افكندهز بيم چشم بد گوئى همى ترسيد ترسائى
ز زرّ مغربى بسته كمر يعنى كه خورشيدمكه در سالى مهى دارد كمر آنگاه جوزائى
در مدح مخدوم خود مى گويد در اين قصيده:

خداوندى كه گر نامت جهان بر بازوت بنددفلك را دست بر بندى طلسم چرخ بگشائى
ضمير خويش را از وهم خود گر خاصيت بخشىهمه محسوس عالم را به يك فكرت بپيمائى
زرشك سقف ايوانش فلك سرگشته و حيرانوگر نى هم روا بودى فلك را پاى بر جائى
ز خاك سمّ يكرانش جينبت بس بود گردىاگر خواهى كه چون آتش سراندر آسمان سائى
خداوندا خداوندا تو از ارباب اين دولتبه فرّ و يمن و روى و راى چون خورشيد پيدائى

1.ديوان قوامى رازى، به تصحيح مرحوم محدث ارموى، مقدمه مصحح، با تلخيص.

  • نام منبع :
    بزرگان ری ج1
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 108217
صفحه از 360
پرینت  ارسال به