نسخه برابر است و در اوّل هر دو نسخه چنين آمده:
بسمله كتاب فيه أربعون حديثا فى مناقب أميرالمؤمنين على بن أبى طالب(صلوات اللّه عليه و سلامه) أخرجها العبد الضعيف المحتاج إلى عفواللّه و رحمته، محمّد بن أبى الفوارس.
تنظيم دوم، به دست شاگردان وى انجام شده كه در مجلس سماع وى، احاديث را يادداشت نموده اند. گويا ابن ابى الفوارس، در املاى خود، ترتيب احاديث را آنچنان كه خود در نسخه اش نوشته بوده، رعايت نكرده است و بدين جهت، ترتيب و شماره احاديث، در نسخه شاگردان وى با نسخه خود وى تفاوت پيدا مى كند.
همچنين شاگردان وى در اوّل هر حديث، نام وى را با تجليل ذكر نموده اند و در بعضى تاريخ و مكان املاى حديث توسط مؤلف نيز موجود است.
با اين توضيحات، روشن مى شود كه نسخه اى كه ابن طاووس در مدرسه عتيقه نظاميه رؤيت كرده و در كتابش اليقين، بخشهايى از آن را نقل نموده است، نسخه اى بوده كه شاگردان، پس از املاى وى يادداشت كرده اند. در آغاز يكى از روايات، چنين آمده است:
فيما نذكره من كتاب الأربعين رواية الملقب بمنتجب الدين محمّد بن أبى مسلم بن أبى الفوارس الرازى، فقال ما هذا لفظه: «حدثنى الشيخ الأجل الامام العالم منتجب الدين مرشد الاسلام كمال العلماء أبو جعفر محمّد بن أبى مسلم بن أبى الفوارس الرازى(رحمة اللّه عليه) بمدينة السلام فى داره بدرب البصريين فى منتصف ربيع الأول سنة أحد و ثمانين وخمسمائة، قال حدثنا... ^۱ ».
و در جاى ديگر مى نويسد:

عن الشيخ محمد بن أبى مسلم بن أبى الفوارس الرازى، عن المصنف أبى العلاء الهمدانى (مصنف كتاب الأربعين فى ذكر المهدي من آل محمّد«عج») ^۱ .
شايان ذكر است كه نام شاگردانى كه اربعين ابن ابى الفوارس را جمع آورى نموده اند و سيد بن طاووس از روى نسخه آنها ـ كه درهمين مقدمه به آن اشاره خواهد شد ـ در كتاب اليقين خود، نقل نموده است؛ مشخص نيست.

«اربعين» ابن ابى الفوارس

تنها اثرى كه از ابن ابى الفوارس بر جاى مانده و نام وى نيز به وسيله آن زنده مانده است، كتاب اربعين است.
در اين كتاب، ابن ابى الفوارس، چهل حديث در مناقب و فضائل حضرت على عليه السلام را به نقل از سى و هشت شيخ، نقل كرده است.
مؤلف، در آغاز هر حديث، نام شيخى كه حديث را از وى شنيده و تاريخ دقيق سماع (روز، ماه، سال) و پس از آن، نام محلّى كه حديث را در آن جا شنيده، ذكر نموده و پس از آن، سند حديث را ذكر مى كند.
نكته اى كه بايد بدان توجّه داشت، اينكه اربعين ابى الفوارس، دو تنظيم داشته است: يكى تنظيمى كه خود وى انجام داده و همان است كه دو نسخه از آن، امروزه موجود است، با اين تغيير كه كاتبان، القابى را كه ابن ابى الفوارس براى مشايخ خود و ديگر روايان موجود در سلسله سند ذكر نموده، در اغلب موارد، نياورده اند وگاهى مقدارى از سند (و در حديث سى و هشتم، تمام سند) را حذف كرده اند و سال سماع حديث را در هر دو نسخه ذكر نكرده اند؛ ولى شماره احاديث، در هر دو