43. ابوعمر مهرقانى رازى
وى از مردم مهرقان رى بوده، و از عبدالرحمن بن مهدى و يحيى بن سعيد قطّان و ابوداود طيالسى روايت حديث مى كند، و ابوحاتم رازى از وى روايت كند.
44. ابوالفتح رازى
ابوالفتح وزير طغرل بيك سلجوقى بود، و احوالش در تجارب السلف چنين درج
آمده:
او اولين وزير اولين سلطان است از سلجوقيان، وهو ابوطالب محمد طغرل بيك بن مكائيل سلجوق، و در مبدأ كار در اصفهان خدمت علاءالدوله بن كاكويه مى كرد صاحب اصفهان، و بعد از آن ملازمت پسرش فرامرز نمود و فرامرز او را به رسالت پيش سلطان طغرل بيك فرستاد، طغرل بيك چون او را بديد بپسنديد، و بفرمود تا ملازم درگاه باشد و او نيز رغبت نمود. طغرل بيك او را خلعت داد و وزارت به او تفويض كرد... [سپس] از اينجا پيش ابوكاليجار بن بويه رفت و به وزارت رسيد، و بسيار نگذشت كه ابوكاليجار او را معزول كرد و بگرفت، و اين حال در شعبان سنه تسع و ثلاثين واربعمائة بود.
ذكر اين ابوالفتح تنها در تجارب السلف درج آمده، و در منابع ديگر ـ بنا به استقصاء مرحوم عباس اقبال ـ خبرى از وى ديده نشده است، و بنا به استنباط آن مرحوم اين وزير همان ذوالسعادات محمد بن جعفر بن محمد بن فسانجس است، كه در تاريخ 436 به هنگام ورود ابوكاليجار به بغداد وزير وى بود، و در 439 چنان كه در تجارب السلف آمده اين سلطان او را بگرفت و در حبس انداخت، و در رمضان سال 440 در حبس بمرد. ابن اثير اشعارى از محمد بن جعفر وزير ابوكاليجار مقبوض در 439 ـ كه مرحوم اقبال وى را همان ابوالفتح دانسته ـ نقل كرده است، اين دو بيت از آن جمله است:
اَوَدّعكم و انّى ذواكتئابوأرحل عنكم والقلبُ آبى
واِنّ فراقَكُم فى كُلّ حالٍلأوْجَعُ من مُفارقَةِ الشَّباب
مرحوم علّامه قزوينى نيز در يادداشتها از وى يادى كرده، و گفته:
...گويا همو است كه در مافّروخى با تجليل زياد از او نام مى برد، و گويا همو باشد كه مخدوم صاحب ويس و رامين است... .
