حرف آ

آل دوريستى

از خاندانهاى قديمى مشهور علمى شيعه در رى كه جمعى از علما و فقها و محدثين و شعرا از اين سلسله برخاسته اند. اين طايفه از ذريه ابوجعفر محمد فرزند احمد ابن العباس بن فاخر دوريستى رازى، از اكابر محدثين شيعه در نيمه دوم قرن چهارم هجرى هستند كه نسب وى به حذيفة بن اليمان صحابى مشهور مى رسيد. بعضى از علماى اين خاندان جليل عبارتند از:
1. ابوجعفر محمد فرزند احمد بن العباس ابن فاخر دوريستى رازى، سرسلسله و بنيانگذار نهضت علمى اين خاندان و از اكابر محدثين، وى از همنام خود شيخ صدوق نقل حديث مى نمايد؛
2. شيخ ابوعبداللّه جعفر (380- ح 473 ق) فرزند ابى جعفر محمد بن احمد بن العباس بن فاخر دوريستى رازى، از فحول علماى اماميه، از شاگردان شيخ مفيد و
علم الهدى سيد مرتضى و شيخ طوسى، از آثار وى ترجمه ثاقب المناقبم، به فارسى؛ الكفاية در عبادات، عمل يوم و ليلة و الاعتقاد است؛
3. ابومحمد جعفر بن شيخ محمد بن شيخ موسى، از اعاظم علماى شيعه و مفاخر محدثين اماميه، قاضى نوراللّه شوشترى در مجالس المؤمنين (ج 1، ص 482) وى را تحت عنوان الشيخ المعظم خواجه جعفر دوريستى رازى ذكر نموده و مى نويسد كه نظام الملك (م 485 ق) هر دو هفته از رى به دوريست رفته و از وى سماع اخبار مى كرد، از مشهورترين اعقاب ذكور وى شيخ عبداللّه و شيخ حسن هردوى آنان از فحول علماى اماميه بودند؛
4. شيخ موسى فرزند شيخ ابو عبداللّه جعفر بن محمد، از اكابر علماى قرن ششم هجرى؛
5. شيخ محمد فرزند شيخ موسى بن شيخ ابو عبداللّه ، از محدثين اماميه در قرن ششم هجرى؛
6. شيخ حسن فرزند ابومحمد جعفر بن شيخ محمد بن شيخ موسى، از اكابر علماى اماميه، شاعر اديب و برادر وى شيخ عبداللّه از اعاظم علماى قرن ششم.
منابع
امل الآمل، ج 2، ص 64.
الثقات العيون، ص 44، 56، 162، 291.
رياض العلماء،ج 1، ص 168 - 169.
فهرست منتجب الدين، ص 37-39، 128-129.
النابس فى القرن الخامس، ص 43-44.
نقض، ص 144، 210.