و صاحب غاية الإختصار ۱ درباره حسين ذوالدمعة مى گويد:
من أعاظمهم و كان سيّدا جليلاً و شيخ اهله و كريم قومه و كان من رجال بني هاشم لسانا و بيانا و علما و فضلاً و زهدا و احاطة بالنسب؛
حسين بن زيد عليهماالسلام آقا و بزرگوار و محترم و داناىِ خاندانش و بخشنده قومش بود . وى از نظر زبان ، بيان ، علم پارسايى ، فضل و احاطه بر علم دودمان و انساب از رجال بنى هاشم به حساب مى آمد .
مرحوم علاّمه سيد محسن امين رحمه الله در أعيان الشيعه در شرح حال جدّ خود كه به حسين بن زيد عليهماالسلام مى رسد ، مى نويسد:
إنّه كان عالما ، ورث علما جمّا من ابن عمّه الإمام جعفر الصادق عليه السلام ، محدّثا ، مؤلّفا ، نسّابة ، زاهدا ، عابدا ، خاشعا ، ثقة ، ورعا ، جليلاً و شيخ أهله و كريم قومه و من رجال بنى هاشم لسانا و بيانا و علما و فضلاً و نفسا و جملاً و زهدا و إحاطة بالنسب؛
حسين ذوالدمعه ، مردى دانشمند بود كه علوم بسيارى را از پسر عمويش امام جعفر صادق عليه السلام به ارث برد . او شخصى محدّث ، مؤلّف ، نسّابه ، پارسا ، عابد ، خاشع ، مورد اطمينان ، خدا ترس ، بزرگوار ، داناىِ خاندان و بخشنده و سخى قوم بود . و در زبان ، بيان ، علم ، فضل ، سلامت نفس ، زيبايى ، پارسايى و احاطه بر علم انساب و از رجال بنى هاشم بود . ۲
حسين ، تربيت شده امام صادق عليه السلام
هنوز هفت سال از عمر حسين بن زيد عليهماالسلام نگذشته بود كه غبار يتيمى بر سرش نشست ، و پدرش به شهادت رسيد .
پس از شهادت زيد بن على عليهماالسلام ، امام صادق عليهماالسلام حسين را تحت تكفّل خود گرفت
و او را فرزند خود خواند و بزرگش نمود و به خوبى تربيت كرد ، و به او علم و دانش و حكمت آموخت . او در سايه لطف امام زندگى مى كرد و تا اينكه بزرگ شد و حضرت امام صادق عليه السلام ، امّ كلثوم دختر محمّد الأرقط بن عبداللّه الباهر بن على بن الحسين بن
