175
امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری

مرحوم سيّد محسن امين رحمه الله مى نويسد:
توفّى ببغداد سنة 209 او 210 وصلى عليه المأمون ، و كان له نباهة ، و خرج المأمون في جنازته ماشيا . ۱
بعضى از مورّخان وفات يحيى را در سنه 220 ق ۲ و عدّه ديگر در سنه 237 ق ۳ نوشته اند كه على التحقيق ، دو قول اخير خطا مى باشد ؛ زيرا به اجماع مورّخان مأمون بر جنازه يحيى بن حسين نماز خوانده و خود مأمون در سنه 218 وفات يافته است . معقول نيست كه قائل به وفات يحيى در سنه 220 يا 237 باشيم .
بالجمله مى توان احتمال داد كه يحيى در سنه 209 ق در بغداد وفات يافته است؛ زيرا اكثر مورّخان اين قول را پذيرفتند .
در پانزده فرسنگى مشهد مقدس ، و در يك كيلومترى از قريه ميامى ، آرامگاهى با
صولت در دامنه كوهى نور افشانى مى كند كه به مزار يحيى بن حسين شهرت پيدا كرده است .
جناب آقاى كاظم مدير شانه چى سنگ نبشته قبر را خود خوانده و در كتابش به نام مزارات خراسان مى نويسد كه بر روى قبر نوشته شده بود:
امامزده بر حق يحيى بن حسين ذوالدمعة بن زيد الشهيد بن الامام زين العابدين بن الحسين الشهيد بن على بن أبي طالب كرم اللّه وجهه ... ذى العقده سنة سبع و ثلاثين و تسعمائة (937) به سعى و اهتمام الملك الحميد امير مبارز الدولة و الدنيا و الدين شيخ أبو سعيد مداللّه تعالى معاليه ... . ۴
از آنجايى كه گزارشات خطبيب بغدادى ، و نقل سيّد محسن امين رحمه الله از واقعيات مسلّم تاريخ است و جمع كثيرى از مورّخان و علماى انساب آن را تأييد مى نمايند .

1.أعيان الشيعه ، ج ۱۰ ، ص ۲۸۹؛ منتهى الآمال ، ج ۲ ، ص ۱۲۳؛ عمدة الطالب ، ص ۲۳۲ .

2.الأصيلى ، ص ۲۴۹؛ الفخرى ، ص ۳۹؛ لباب الانساب ، ج ۲ ، ص ۵۴۳؛ المجدى ، ص ۱۶۶ .

3.دائرة المعارف ، ج ۱۸ ، ص ۴۷۹ .

4.مزارات خراسان ، ص ۲۲ .


امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری
174

در مورد مذهب يحيى بن حسين و اينكه آيا او مؤلف كتاب انساب آل ابى طالب است ، ميان علماى رجال اختلاف است .
اكثر علماى رجال ، يحيى را از اصحاب امام كاظم عليه السلام برشمرده و قائل بر اين هستند كه وى مذهب «واقفيّه» داشته است . ۱
امّا علاّمه سيّد محسن امين رحمه الله در كتاب أعيان الشيعه ۲ ، شديدا با اين قول مقابله كرده و مى نويسد:
بعيد است كه وى مذهب واقفيّه داشته باشد؛ زيرا مرحوم كلينى رحمه الله در باب نصّ بر امامت امام رضا عليه السلام روايت مى كند كه امام كاظم عليه السلام به هنگام وصيّت يحيى را يكى از شهود خود قرار داد ، لذا بعيد است كه امام كاظم عليه السلام چنين شخصى را كه بر مذهب واقفيّه بوده ، از شهود وصيّت خود قرار دهد . در اينكه آيا يحيى بن حسين ، مؤلّف كتاب انساب آل ابى طالب عليه السلام بود هم ميان علما اختلاف است .
مرحوم آية اللّه العظمى خويى قدس سرهمى فرمايد كه:
به تحقيق يحيى بن حسن بن جعفر با يحيى بن حسين اشتباه شده ، و يحيى چنين تأليفى نداشته است . ۳

تاريخ وفات ، محل دفن و تعداد فرزندان يحيى بن حسين

خطيب بغدادى در كتاب تاريخ بغداد مى نويسد:
يحيى در بغداد ساكن بود ، و در روز چهارشنبه ، ربيع الآخر سال 207 وفات يافت ، و وى را در مقابر قريش در كاظمين دفن نمودند و مأمون عبّاسى بر جنازه وى نماز خواند . ۴

1.رجال شيخ طوسى رحمه الله ، ص ۳۴۷؛ خلاصة الاقوال ، علاّمه حلّى رحمه الله ، ص ۴۱۶؛ منتهى المقال ، ج ۷ ، ص ۱۷؛ معجم الرجال الحديث ، ج ۲۰ ، ص ۴۴ ـ ۴۵ .

2.أعيان الشيعه ، ج ۱۰ ، ص ۲۸۹ .

3.معجم الرجال الحديث ، ج ۲۰ ، ص ۴۳ ـ ۴۵ .

4.تاريخ بغداد ، ج ۱۴ ، ص ۱۸۹؛ موسوعة العتبات المقدسة ، ج ۱۰ ، ص ۱۳؛ رياض الأنساب ، ج ۲ ، ص ۲۴ .

  • نام منبع :
    امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 194781
صفحه از 336
پرینت  ارسال به