83
امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری

محمّد صلى الله عليه و آله آن را تكميل نمود . ۱
و مقام علمى زيد بن على به جايى ترفيع يافت كه گاهى ائمه بزرگ اسلام دانشمندان مبرزى را براى استفاده علمى و تصديق آنان به محضر زيد بن على ارجاع مى دادند .

احاطه علمى زيد عليه السلام

ابو حمزه ثمالى و ابو خالد واسطى كه دو تن از شخصيتهاى بزرگ علمى اسلامند و خود فقيه و صاحب نظرند مى گويند:
رساله اى را بر ردّ مخالفان نوشتيم ، و پس از اتمام آن را به مدينه برده تا از نظر مبارك معلم بزرگ ما امام باقر عليه السلام بگذرد كه احيانا اگر اشكالاتى داشته باشد با تذكر حضرت بر طرف نماييم ، موقعى كه به مدينه آمديم و خدمت امام مشرف شديم ، حضرت را از نوشتن كتاب مطلع ساختيم . امام در ضمن تشويق و ترغيب ما در اين كار فرمود: بسيار كار شايسته اى انجام داديد و سعى و كوشش شما ارزنده است .
و بعد امام پرسيد: آيا اين كتاب را به زيد عليه السلام ارائه داده ايد؟ گفتيم: خير . فرمود: آن را در حضور او بخوانيد آنگه ببينيد نظر او چيست؟
ما طبق دستور امام ، به حضور زيد عليه السلام رفتيم و او را از جريان كتاب مطلّع ساختيم . به ما فرمود: آنچه نوشته ايد بخوانيد ببينم چيست؟
ما كتابچه را تا آخر خوانديم . گفت: بسيار خوب . زحمت كشيده ايد و كوشش فراوان كرده ايد ، اما اين نوشته مايه شكست شماست .
آنگاه او يكى پس از ديگرى مطالب ما را رد كرد . به خدا قسم ما نمى دانيم از چه تعجّب كنيم ، آيا از اينكه او گويى كتاب را يك باره حفظ كرد ، و يا از ردّ مستدّل او متعجّب باشيم .
آنگاه خود او ، راه استدلال و شيوه بحث و بيان مطالب متناسب و رويّه ردّ مخالفان را به نحو احسن به ما نشان داد .
بعد از اين مجلس ، باز خدمت امام محمّد باقر عليه السلام مشرّف شديم و جريان را و وجوه

1.طبقات ابن سعد ، ج ۵ ، ص ۲۴۰؛ تهذيب ابن عساكر ، ج ۶ ، ص ۱۹؛ تاريخ الاسلام ، ذهبى ، ج ۵ ، ص ۷۴ .


امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری
82

مختلف: تفسير ، حديث ، فقه ، و ساير علوم اسلامى را فرا مى گرفتند . و مسلمين قرآن را به دقت مى خواندند و مى فهميدند و آن را برنامه روزمرّه زندگى خويش قرار داده بودند . ۱
بعد از رحلت رهبر عالى قدر اسلام باز اين شهر مركز بزرگ ترين دانشگاه اسلامى بود و مسلمين مشكلات علمى خود را در آنجا حل مى كردند . ۲ مخصوصا عصر زيد عصر علم بود و تجزيه و تحليل مسائل اسلامى .
امام باقر عليه السلام (شكافنده علم) برادر عالى قدر زيد و سرآمد روزگار خويش در حل مشكلات و مسائل بُغرنج و پيچيده علمى بود ، لذا پيامبر او را قبلاً به (باقر العلوم) يعنى شكافنده علم ملقب ساخته بود . ۳
خلاصه ، مدينه در عصر ائمه دين مخصوصا عصر امام باقر و امام صادق عليهماالسلامبزرگ ترين پايگاه علمى جهان محسوب مى شد و دانشجويان برجسته از مردان و زنان به عنوان نمونه هايى از شخصيتهاى فقهى و علمى از آنجا برخاستند . ۴
لذا مى بينيم كه ، اين دو امام بزرگ به عنوان عالى ترين نمونه معلمان بشريت در صحنه فرهنگ علمى جلوه مى كنند ، و جامعه تشيع به كامل ترين و گرانبهاترين ذخاير علمى و فقهى خود دست مى يابد و اكثر روايات و اخبار و احاديث آل محمّد صلى الله عليه و آله در عصر اين دو پيشواى بزرگ اسلامى به دست مسلمين رسيده است .
زيد بن على يكى از مشعلداران و شاگردان ممتاز مكتب اين دو امام بزرگ پس از استفاده هاى شايان علمى كه از پدر بزرگوارش امام سجاد عليه السلام نمود مى باشد .
او در مكتب پدر علوم مختلفى را آموخت و پس از او از محضر پر فيض برادر عالى قدرش امام باقر و سپس مدت كوتاهى نزد برادرزاده اش امام بزرگوار صادق آل

1.الاتقان فى علوم القرآن ، ج ۲ ، ص ۱۷۶ ـ ۱۷۷ .

2.البداية والنهاية ، ج ۹ ، ص ۴؛ تهذيب ابن عساكر ، ج ۳ ، ص ۱۴۰؛ اغانى ، ج ۱ ، ص ۳۳؛ اعلام الموقعين ، ج ۱ ، ص ۲۸ .

3.لواقح الانوار ، ج ۱ ، ص ۳۲ .

4.طبقات ابن سعد ، ج ۵ ، ص ۸۹ .

  • نام منبع :
    امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 194960
صفحه از 336
پرینت  ارسال به