الف - موقوفات آستان مقدس حضرت عبدالعظيم عليه السلام تا قرن دهم
از موقوفات قبل از قرن دهم هجرى آستان، اطلاعى در دست نيست. امّا مسلّم است كه املاك و رقبات قديمى موقوفه، بعد از حمله مغول، قتل عام، خرابى رى، و متوارى شدن مردم، از بين رفته و يا به تصرف مهاجمين، اعوان و انصار آنها درآمده است. اولين مدرك موجود از موقوفات آستان تا قرن دهم همان استشهاديه زمان شاه طهماسب است و اسامى مندرج در آن استشهاديه سال 961 ه . ق كه به تأييد عده اى از علما و بزرگان رى رسيده و شاه طهماسب صفوى آن را تأييد نمود، به قرار زير است:
1) مزرعه علائين: در بلوك (منطقه) غار رى، از راه فرعى عراق عجم يكى از مهم ترين مزارع و موقوفات حضرتى است كه از كهن ترين آباديهاى رى بوده و از نهر چشمه على آبيارى مى شده است و تمام شش دانگ آن را سيّد شرف الدين حسين وقف نموده ولى پس از مدتى، سه دانگ آن را متصرف گرديدند كه شخصى معروف به دُر سلطان بنت على پس از اثبات وقفيت آن، توليتش را به اولاد سيد شرف الدين قبل الذكر داده كه وى درآمد دو سوم آن را صرف آستان مزبور، خدام، حفّاظ، مؤذن نموده و يك سوم عوائد آن را به عنوان حق التوليه مصرف نمايد، بدين معنى كه ملك متعلق به موقوفه ولى درآمد يك سوم آن حق التوليه. قرنها بدين منوال بوده تا احفاد توليت قبلى آن يك دانگ را به نام خويش ثبت داده كه از جمع شش دانگ وقفى آستان خارج و اكنون نيز پنج دانگ از مزرعه علائين موقوفه آستان مى باشد و آن يك دانگ مالكين ديگرى دارد در صورتى كه در استشهاديه سال 961 كه به تأييد شاه طهماسب رسيده، تمامى شش دانگ مزرعه علائين موقوفه است و مدرك آن نيز موجود مى باشد و اكنون وظيفه متصرفين يا مالكين فعلى است كه تكليف خود را با متولّى آستان مشخص نمايند. اين مزرعه از موقوفاتى است كه پس از اصلاحات ارضى به زارعين فروخته شده بود و آنها نيز يا به ديگرى فروخته و حتى در آن احداثاتى نموده بودند تا خوشبختانه پس از انقلاب، سند پنج دانگ آنها باطل
