345
مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسني(ع) ج2

بخواهيد كه آيه الله طباطبايى با اين نظر موافقت مى كند. ۱
در پايان جلسه مذكور آيه الله بهبهانى مى گويد: «بايد اين راهى را كه در پيش گرفته ايم به پايان برسانيم و ملت را از بدبختى نجات دهيم و همچنان ممالك راقيه مشروطيت را در ايران برقرار كنيم». ۲
صورت نهايى خواستهاى متحصنين كه در جوار حضرت عبدالعظيم تنظيم و تدوين و به شاه ابلاغ شد، ۳ به طور خلاصه عبارت است از:
1. حذف ماليات جديد (تومانى دهشاهى)؛ 2. رفع تبعيد از حاج ميرزا محمدرضا (از علماى بزرگ كرمان)؛
3. عزل و تبعيد عسگر گارى چى متصدى خط تهران - قم؛
4. داير گرديدن عدالتخانه در تمام شهرها.
با اعلام پيروزى متحصنين در شانزدهم ذى القعده، هنگام قرائت نامه شاه خطاب به علما، فريادهاى «زنده باد ملت ايران»، براى اولين بار در تاريخ اين كشور از صحن مطهر حضرت عبدالعظيم طنين انداز شد؛ به نحوى كه درباريان حاضر در مجلس را متحير و بهت زده نمود. ۴

جلوگيرى از انحراف از آستان حضرت عبدالعظيم شروع شد

نهضت مشروطه خواهى براى قانون مند كردن امور مملكت و محدود كردن اختيارات شاه شروع شد؛ ليكن از آنجا كه با الگوگيرى از كشورهاى غربى تحقق پيدا كرد، دچار انحراف گرديد و آن چنان كه ملت مى انديشيد مفيد فايده واقع نشد. از

1.مهدى ملك زاده، تاريخ مشروطيت، ص ۲۹۷ - ۲۹۹.

2.همان.

3.ناظم الاسلام كرمانى، تاريخ بيدارى ايرانيان، ص ۳۶۴.


مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسني(ع) ج2
344

و روز جمعه شانزدهم ذى القعده همان سال پايان يافت.
2. اكثريت قريب به اتفاق علما و طلاب تهران به اين تحصن پيوستند.
3. از بين علماى اعلام، آيه الله سيد محمد طباطبايى و آيه الله سيد عبدالله بهبهانى رهبرى متحصنين را به عهده داشتند.
4. عده متحصنين به بيش از دو هزار نفر رسيد؛ به طورى كه شبها و روزهاى جمعه در اطراف حرم و صحنها جايى براى زوّار نبود.
5. امير بهادر، وزير دربار كه مأمور برگرداندن علما به تهران شده بود، با دويست سرباز وارد صحن مى شود تا آيه الله طباطبايى را به زور از حجره خود خارج كند؛ اما طايفه نفريها و خدام حضرت و اهالى رى كه مراقب اوضاع بودند، مى گويند: تا ما زنده هستيم، نمى گذاريم آقايان را ببريد. وضعيت چنان بحرانى مى شود كه بازار شهررى تعطيل مى شود و مردم شعارهاى وامحمدا! واشريعتا! در اطراف صحن و حرم سر مى دهند و آن چنان غوغا و هنگامه اى برپا مى شود كه با مخابره تلفنى خبرها به مظفرالدين شاه، مأموريت امير بهادر لغو مى شود. ۱
6. مجالس سخنرانى و افشاگرى همه روزه در صحن مطهر برگزار مى شود و وعاظ مشهورى چون: حاج شيخ محمد واعظ و شيخ مهدى سلطان در صحن منبر مى رفتند و مردم را به وحدت دعوت مى كردند. ۲
در جلسه مهم و خصوصى كه ملك المتكلمين و نصرة السلطان به نمايندگى از آزادى خواهان در يكى از حجره هاى اطراف حرم با سران متحصنين داشتند، پس از بحثهاى طولانى به اين نتيجه مى رسند كه تنها راه نجات از اين همه عقب ماندگى و ظلم و استبداد اين است كه از شاه ، مجلس منتخبين ملت و حكومت مشروطيت را

1.ناظم الاسلام كرمانى، تاريخ بيدارى ايرانيان، ص ۳۴۸.

2.همان ، ص ۲.

  • نام منبع :
    مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسني(ع) ج2
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 128927
صفحه از 394
پرینت  ارسال به