41
مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسني(ع) ج2

رسول خدا صلى الله عليه و آله خطاب به على عليه السلام گفت : «مقصود از «اُذُن واعية» تو هستى» . ۱
اين آيه در سياق آيات مربوط به طوفان و كشتى نوح عليه السلام است كه پس از ذكر ماجراى آن، خداوند گفته است: «لِنَجْعَلَها لَكُمْ تَذْكرةً و تَعيِها اُذُنٌ واعية» . اذن واعية يعنى گوش شنوا (گوشى كه سخنى را مى شنود و آن را به خاطر مى سپارد). پيامبر خدا صلى الله عليه و آله آن را گوش على عليه السلام معرفى كرده است. مكحول هم روايت كرده كه با نزول اين آيه، پيامبر دعا كرد كه خداوند آن را گوش على قرار دهد. ۲
آيه هرچند مطلق است و شامل هر گوش حق شنوى مى شود، اما در عين حال پيامبر صلى الله عليه و آله از باب ذكر بهترين مصداق، آن را گوش على معرفى كرده است؛ به تعبيرى مى توان على عليه السلام را كسى دانست كه اين آيه به صورت كامل در وى تحقق دارد.
5-3. شيخ صدوق از مظفر بن جعفر بن مظفر علوى و او از جعفر بن محمد بن مسعود و وى از پدرش محمد بن مسعود و او هم از ابراهيم بن على و از عبدالعظيم حسنى ، از حسن بن محبوب ، از معاوية بن عمار روايت كرده كه امام صادق عليه السلام در تفسير آيه: «ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ»۳ فرمود :
و مِنَ التَفَث أَن تتكلّمَ فى إحرامِك بِكلامٍ قَبيحٍ فَإذا دَخَلتَ مَكَّة فَطِفتَ بِالبَيتِ وَ تَكلّمتَ بِكلامٍ طَيِّبٍ كانَ ذلِكَ كَفّارته؛۴يكى از معانى «تفث» اين است كه در هنگام احرام سخنان زشتى را به زبان بياورى ، هرگاه داخل مكه شدى و طواف را به جا آوردى و سخنان پاكيزه بر زبان راندى ، كفّاره كلمات زشت تو خواهد شد .

1.كافى، ج ۱، ص ۴۲۳؛ بحار الانوار، ج ۳۵، ص ۳۲۶.

2.الجامع لاحكام القرآن، ج ۱۸، ص ۲۶۴.

3.حج (۲۲) ، آيه ۲۹.

4.معانى الأخبار، ص ۳۳۹.


مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسني(ع) ج2
40

مصداق تام براى آيه دانست و هم توسعه دادن آيه به مواردى بيش از منطوق است كه از آن استفاده مى شود؛ يعنى گزارشگرى درست و دست نبردن در خبر.
3-3. در روايتى ديگر، كلينى از احمد بن مهران، از عبدالعظيم حسنى، از عمر بن اُذينة نقل كرده كه مالك جُهَنى گفته است: به حضرت صادق عليه السلام عرض كردم : معناى اين آيه چيست: «وَ أُوحِيَ إِلَيَّ هذَا الْقُرْآنُ لِأُنذِرَكُم بِهِ وَ مَن بَلَغَ» ؛۱و به من اين قرآن وحى شد تا با آن شما را و هر كس را كه به او برسد، انذار نمايم؟» امام صادق عليه السلام در جواب مالك گفته است:
مراد از من بلغ ، پيشوايى از آل محمد است؛ من بلغ، أن يكون إماماً من آلِ مُحمَّدٍ يُنذِرُ بِالقُرآنِ كما يُنذِرُ بِهِ رَسُولُ اللّه صلى الله عليه و آله ؛ ۲ من بلغ ، امامى از امامان آل محمد صلى الله عليه و آله است كه مردم را با قرآن انذار مى كند؛ همان گونه كه پيامبر خدا با آن انذار مى كرد .»
در روايتى از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل است كه آن حضرت من بلغ را هر كسى دانسته است كه بشنود پيامبر صلى الله عليه و آله به «لا اله الاّ اللّه» دعوت مى كند. ۳ ظاهر آيه نيز شامل هر كسى مى شود كه پيامبر قرآن را به او رسانده است. عبارت «من بلغ» عام است و شامل هر كسى مى شود كه پيام قرآن به او مى رسد؛ در عين حال امام عليه السلام مراد از آن را امامى از اهل بيت عليهم السلام معرفى كرده است.
4-3. نيز همو از احمد بن مهران ، از عبدالعظيم حسنى و او از يحيى بن سالم و وى از حضرت صادق عليه السلام روايت كرده است هنگامى كه آيه «وَ تَعِيَهَا أُذُنٌ وَاعِيَةٌ»۴ نازل شد،

1.انعام (۶) ، آيه ۱۹.

2.كافى، ج ۱، ص ۴۲۴.

3.مجمع البيان، ج ۳، ص ۲۲.

4.حاقّه (۶۹) ، آيه ۱۲.

  • نام منبع :
    مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسني(ع) ج2
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 139509
صفحه از 394
پرینت  ارسال به