167
روح و ريحان ج4

الخامسة : قول مرحوم شيخ حر عاملى عليه الرحمه

مرحوم شيخ محمد بن حسن حر عاملى مشغرى ۱ ـ عامله اللّه بلطفه الخفى والجلى ـ كه معاصر مرحوم مجلسى طاب ثراه بوده است در اواخر كتاب مستطاب « وسائل الشيعة فى تحصيل مسائل الشريعة » در باب عين فرموده است ۲ : عبدالعظيم بن عبداللّه بن على بن حسن [بن] زيد بن حسن بن على بن ابى طالب عليه السلام ابو القاسم ، كان عابداً ورعا ، وله حكاية تدلّ على حسن حاله .
وقال ابن بابويه : إنه كان مرضياً .
وقال النجاشى ونحوه كالعلامة ۳ .
وروى الصدوق فى « ثواب الاعمال » : زيارته كزيارة الحسين عليه السلام . وقد تقدم .
بدان نهايت طريق روايت شيخ مرحوم از صدوق عليه الرحمه است ، و يك طريق

1.مرحوم فقيه خبير و محدث بى بديل و شاعر اديب شيخ محمد بن حسن بن على بن محمد بن حسين حر عاملى مشغرى كه نسب وى به شهيد كربلا حر بن يزيد رياحى منتهى مى شود ، شهرت وى بحدى است كه محتاج بيان نيست . درباره شرح حال وى رجوع كنيد به : مقدمه امل الآمل ( چاپهاى مكرر در عراق و بيروت ) تحقيق استاد و محقق گرانقدر و علاّمه والد حاج سيد احمد حسينى اشكورى حفظه اللّه ورعاه ، و نيز رساله اى كه با عنوان « كتاب وسائل الشيعة والانجازات العلمية حوله » از همان خامه پرمايه در دليل المخطوطات ۱/۵۶ ـ ۸۴ بچاپ رسيده است به نقل از منابعى مانند : خلاصة الاثر ۳/۳۳۲ ـ ۳۳۵ ، لؤلؤة البحرين : ۶۱ ـ ۶۴ ، روضات الجنات ۷/۹۶ ـ ۱۰۵ ، معجم المؤلفين ۹/۲۰۴ ، امل الآمل ۱/۱۴۱ ـ ۱۵۴ الأعلام ، زركلى ۶/۳۲۱ ، جامع الرواة ۲/۹۰ ، الغدير ۱۱/۳۳۲ ـ ۳۴۰ ، الذريعة ( اجزاء مختلف ) ، الكنى والالقاب ۲/۱۵۸ ، مصفى المقال : ۴۰۱ ، راهنماى دانشوران ۲/۱۲۸ ، الفوائد الرضوية : ۴۷۳ ـ ۴۷۷ .

2.وسائل الشيعة ۳۰/۴۰۳ .

3.كذا ، در وسائل : قاله العلاّمة ونحوه النجاشى .


روح و ريحان ج4
166

و تفصيل را قادر باللّه خليفه نوشت كه بايد آنچه را كه جدّت مرحمت كرده است قبول نمائى .
و تولد مرحوم سيد در ماه رجب سيصد و پنجاه و پنج ، و وفاتش در ماه ربيع الاول چهار صد و سى و شش بود ، و سنش هشتاد سال و هشت ماه .
فرزند ارجمندش سيد محمد بر او نماز گزارد و در خانه اش دفن نمود و متولى غسل شد با ابو يعلى شريف . بعد او را نقل كردند به جوار جدش سيد الشهداء عليه السلام و در آن مشهد مقدس با پدر و برادرش دفن شد ۱ .
و قبورهم ظاهرة مشهورة قدَّس اللّه ارواحهم الطاهرة .
و در « رجال بحر العلوم » ۲ است كه : در سال نهصد و چهل و دو قبر سيد مرحوم را يكى از قاضيان روم نبش كرد ، پس او را يافت سالماً و زمين او را تغيير نداده و اثر حناء در دستهاى و ريش مرحوم سيد بود .
و ظاهر آن است كه قبر سيد و قبر پدرش و برادرش در محل معروف به ابراهيم مجاب است ۳ و ابراهيم جدّ سيد مرتضى است كه فرزند بلا واسطه حضرت موسى بن جعفر است .
غرض از ذكر اجمالى احوال سيد مرتضى علم الهدى آن است كه بدانى : چنين بزرگوارى با اينهمه جلالت قدر و علو مكانت در مقام حضرت عبدالعظيم عليه السلام به اين قسم بيانات فرمود ۴ .

1.بنگريد به : عمده الطالب : ۱۹۴ ، به نقل از وى در حاشيه الفوائد الرجالية ، بحرالعلوم ۳/۱۰۸ ، محقق فوائد رجاليه ، سيد محمد صادق بحر العلوم تحقيق مفصلى در محل دفن مرحوم شريف مرتضى و برادرش شريف رضى نموده ، به حاشيه الفوائد الرجالية ۳/۱۰۸ ـ ۱۱۰ رجوع شود .

2.الفوائد الرجالية ۳/۱۱۱ به نقل از كتاب زهر الرياض وزلال الحياض ، اثر سيد شريف حسن بن على بن حسن بن على بن شدقم حسينى مدنى . سال اين واقعه را به تقريب ۹۴۲ ذكر كرده است .

3.و در چند محل مزارى مشهور به ابراهيم مجاب است و اغلب صحت دارد و منافى نيست . ( حاشيه مؤلف رحمه الله ) .

4.از نكات مهم درباره سيد مرتضى و جلالت قدر وى آنكه ابن اثير جزرى در جامع الاصول مروّج و مجدّد هر يك از مذاهب را بيان كرده و مروّج قرن رابع را بنا بر روايت علماى اماميه مرحوم سيد مرتضى دانسته است . بنگريد به : مجالس المؤمنين ۱/۵۰۲ ـ ۵۰۳ .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج4
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 152139
صفحه از 400
پرینت  ارسال به