و دوربست از قرار تقرير صاحب كتاب « معجم البلدان » به ضمّ دال و سكون واو است و از قريه هاى رى مى باشد ^۱ ، و بعضى آن را طرشت به طاء مشاله اخت الظاء مى نويسند ^۲ .
و در اين زمان آن را درشت مى خوانند .
و آن قريه اى است يك فرسنگى طهران ، و از آنجا به قريه كَن نيز يك فرسنگ است ، و هميشه معمور و آباد است .
و صاحب كتاب « معجم البلدان » ^۳ گفته است : عبداللّه بن جعفر دوربستى از فقهاء شيعه اماميه است و در سال پانصد و شصت و شش به بغداد آمد و مدتى در آنجا اقامت نمود ، و از احاديث ائمه طاهرين كه از جدّ خود محمد بن موسى فرا گرفته بود در آنجا روايت نمود . بعد از آن به وطن اصلى مراجعت كرد . بعد از سال ششصد به اندك زمانى وفات كرد .
و مرحوم قاضى فرمود : علوّ نسب و سموّ فضل و حسب او بسيار است ، و برادر عبداللّه خواجه حسن بن جعفر دوربستى است كه به فنون فضل و كمال متحلّى بوده است ، و اشعار هم گاهى مى فرمود ، واين قطعه از ايشان است :

بغض الوصّى علامة معروفةكتبت على جبهات اولاد الزنا
من لم يوال^۴من الانام وصيّهسيّان عند اللّه صلّى ام زنى^۵
جعفر بن محمد پدر خواجه عبداللّه و خواجه حسن همان است كه احتجاجات صدوق عليه الرّحمه را با علماء سنّيان در محضر ركن الدوله الديلمى در رساله على حده جمع

صاحب « تفسير » به موجب وصيتش در جوار مرقد امامزاده واجب التعظيم عبدالعظيم حسنى مدفون گشت . پس به نيّت حج متوجّه مكّه معظمه شدم ، در وقت برگشتن گذارم به اصفهان افتاد در حلنلان و بعضى ديگر از محلات آن شهر را ديدم به زيارت شيخ ابوالفتوح عجلى شافعى اصفهانى و حافظ ابو نعيم كه پدر استاد او است و شيخ يوسف كه جد شيخ ابو نعيم است و شيخ على بن سهل و امثال ايشان كه سنّى و از مشايخ صوفيّه بوده اند مى رفتند كه شيعه شهر رى و نواحيش هزار يك به زيارت امامزاده عبدالعظيم نمى رفتند .
و مولانا احمد اردبيلى در كتاب « حديقة الشيعه » كه منسوب به ايشان است نقل كرده كه : مرا گذار به اصفهان افتاد ، ديدم مردم اين بلده شيخ ابوالفتوح عجلى شافعى اصفهانى را شيخ ابوالفتوح رازى كرده بودند و به اين بهانه به عادت پدران خود قبر آن سنّى صوفى را زيارت مى كردند .
پس از اين بيان معلوم مى شود كه قبر شيخ ابوالفتوح همان است كه در مزار حضرت عبدالعظيم عليه السلام والتكريم است .
و مرحوم قاضى فرمود : از بعضى ثقات مسموع شد كه قبر شريفش در اصفهان واقع است .
و حق آن است كه داعى معتقد است ، و هر كس بر مزار وى در زمان عبور فاتحه بخواند و يادى از اين مزور ـ روّح اللّه روحه ـ نمايد در دار السّرور ان شاء اللّه تعالى با وى محشور مى شود ، و اميد است اين مسألت داعى را اجابت نمايند .

تعيين قبر عبداللّه بن جعفر درشتى نزديك طهران و راه كن

سوّم : ابو محمد عبداللّه بن جعفر بن محمد بن موسى بن جعفر دوربستى ^۱ است .