تعيين قبر ابو جعفر معروف به ابن قبه

چهارم : از كسانى كه در رى مدفونند ابوجعفر محمد بن عبدالرّحمن بن قِبَه ـ به كسر قاف و باء منقوطه ـ رازى است .
اين بزرگوار از علماء مشاهير و فضلاى نحارير رى است ^۱ چنانكه در نسبت او را رازى مى نويسند مانند شيخ ابوالفتوح عليه الرحمه .
و ميرزاى استرآبادى فرموده است : متكلم عظيم القدر و حسن العقيده و قوى الكلام بود و مذهب اعتزال داشت ، بعد از آن مذهب منعزل شد و در زمان خودش بر اماميّه شيخ و پيشوا بوده است ، و كسى به رفعت منزلت وى نرسيد ، و در رى مرجع خواص و عوام گرديد ^۲ .
و نجاشى ^۳ نيز به همين قسم وى را در « رجال » خود توثيق فرموده است و مدح كرده است .
و پنجاه مرتبه پياده از رى به حج مشرّف گرديد و كتابى در « ردّ بر زيديّه » نوشت و كتاب ديگر در « ردّ بر ابو على جبائى » و كتاب « انصاف » در امامت .
و ابوالحسين سوسنجردى ـ به سين مهمله و واو و جيم و راء و دال مهمله ـ كه از اصحاب و صلحاء متكلّمين است گفت : بعد از اينكه ابن قبه كتاب امامت را نوشت من آن كتاب را بعد از زيارت حضرت رضا عليه السلام به بلخ نزد ابوالقاسم بلخى بردم ، بعد از ملاقات آن كتاب را كه با من ديد بر ردّ آن كتاب « مسترشد » را نوشت . پس به رى آمدم و كتاب « مسترشد » را نمودم به ابوجعفر ابن قبه . ابن قبه بر ردّ آن كتابى موسوم به « مستثبت » نوشت

نموده است ، بلكه غالب رسائل صدوق را اين عالم فاضل فقيه متبحّر حاوى و جامع بود .
و مرحوم ميرزاى استرآبادى در « منهج ^۱ المقال » فرمود : جعفر بن محمد ابو عبداللّه ثقة فى نسخ لا تخلو من قوة .
و مرحوم خواجه نظام الملك وزير ، هفته اى دو روز با اقتدارى كه داشت از رى نهضت مى كرد و خدمت خواجه جعفر بن محمد در درشت شرفياب مى شد و بعضى مطالب و مسائلى كه داشت سؤال مى كرد و جواب مى شنيد ، با كمال وقار و ادب مراجعت مى كرد .
اين مطلب خود شاهدى است بر علوّ رتبت و منزلت وى .
و عبداللّه بن جعفر دوربستى نسب را به ابوعبداللّه حذيفة بن يمان عبسى مصاحب رسول اللّه صلى الله عليه و آله وسلممى رساند .
و حذيفه يكى از اركان اصحاب رسول اللّه صلى الله عليه و آله وسلم است و در ليلة العقبه تعريف منافقين كرد ^۲ و از دوستان اميرمؤمنان عليه السلام بود ، و در مداين بعد از خلافت آن بزرگوار به چهل روز در سال سى و شش وفات كرد .
و دو پسرش صفوان و سعيد را وصيّت كرد به ملازمت حضرت شاه ولايت عليه السلام ، و هر دو در جنگ صفين شهيد شدند .
خلاصه جلالت قدر عبداللّه بن جعفر دوربستى و پدر بزرگوار و برادر والا تبارش بسيار است ، وليكن مزارى از ايشان مشهور نيست مگر آنكه در درشت معيّن است كه وفات يافته اند .