291
روح و ريحان ج4

و مرحوم نجاشى و علاّمه اعلى اللّه مقامهما در « خلاصه » ۱ فرموده اند كه : علان خالوى محمد بن يعقوب ثقة الاسلام است .
و شهيد ثانى در « تعليق » ۲ خود مى فرمايد : محتمل است محمد و احمد دو فرزندان ابراهيم مشهور به علان باشند .

در اينكه مرحوم علان از اجداد كلينى طاب ثراه كدام است

و جمعى گفته اند ۳ : علان ، على بن محمد بن ابراهيم بن ابان كلينى است ، و على بن محمد را نجاشى توثيق كرده است . اين اختلاف از آن است كه علان خالوى كلينى است ، و مرحوم كلينى از وى روايت مى فرمود و كمال وثاقت و اعتماد به اخبار مرويّه وى داشت ، و چون هر يك از اشخاص مذكوره را به علان مى خوانند از اين جهت شبهه شده است .
ليكن مرحوم صدوق در كتاب « اكمال الدين و اتمام النعمه » به اسانيد متعدده روايت مى نمايد از سعد بن [ عبداللّه ، عن ] على [ بن ] ۴ محمد الرازى كه معروف به علان است ، يعنى : اسم از براى على است نه از براى پسرش و جدش ۵ .
و ديگرى گفت : شايد اسم جدشان ابان است ، سائرين از اولادش را به اسم علان در مقام تعريف خوانده اند .
و مرحوم ميرزاى استرآبادى در ترجمه احوال احمد بن ابراهيم ، عَلاّن به فتح عين مهمله و تشديد لام خوانده است ، و فرموده است : بعضى عَليان با نون خوانده اند ، والحق

1.الفوائد الرجالية ۳/۷۹ و ۸۲ به نقل از خلاصه .

2.الفوائد الرجالية ۷۹ و۸۲ به نقل از تعليقه شهيد ثانى .

3.مانند تفريشى صاحب نقد الرجال ، چنانچه بحر العلوم در الفوائد الرجالية ۳/۷۹ بدان تصريح كرده است . نيز بنگريد به : نقد الرجال : ۳۴۰ چاپ قديم .

4.اضافات از فوائد الرجالية بحر العلوم .

5.بدين مطالب در الفوائد الرجالية ۳/۸۳ تصريح شده است ، نيز بنگريد به : طرائف المقال ۲/۵۲۴ ـ ۵۲۵ .


روح و ريحان ج4
290

و در مثل مى گويند : اهل مكه اعرف بشعابها ۱ .
و صاحب كتاب « عوائد الايام » ۲ فرموده است : كلين بر وزن زبير قريه موجوده در وادى كَرَج است و از آنجا گذشتم ، وفيها قبر الشيخ يعقوب والد الشيخ ابى جعفر .
بعبارة اخرى : كُلين از قراى فشافويه يك فرسخ است به كناركرد و قبر پدر شيخ ابوجعفر در دست چپ است زمان رفتن اهل طهران به بلده قم و كَلين بر وزن امير از دهات ورامين است ، و مرحوم شيخ يعقوب در كلين مدفون نيست و بر صاحب « قاموس » مشتبه شده است ، و ضررى به دين و دنياى كسى وارد نمى آيد بر محمد بن يعقوب فيروزآبادى كسى شبهه كند . بلى ايراد بر محمد بن يعقوب كلينى صاحب « كافى » كردن به دين و دنيا هر دو ضرر دارد .
و زمان قديم قريه كلين نزديك بوده است به شهر رى ؛ از آنكه سابقاً عرض كردم : از رى تا طهران دو فرسنگ بوده است و شهر رى در اطراف مزار حضرت عبدالعظيم عليه السلام بوده كه واقعاً مرقد حضرت شيخ اجل يعقوب بن اسحاق رازى كلينى در جوار حضرت عبدالعظيم است به فاصله اى كه ديده مى شود .

[ جماعتى از علماء منسوب به كلين ]

و جماعتى از علماء و مشايخ حديث و ثقات از اهل علم و فضل كه منسوب به كلين هستند ايشان را نيز كلينى مى نامند :
يكى : احمد بن ابراهيم معروف به علان كلينى است .
و ديگرى : محمد بن ابراهيم مشهور به علان كلينى است .
و ديگرى : على بن محمد رازى معروف به علان كلينى است .

1.اين مثل را اربلى نيز در كشف الغمة ۱/۲۶ ذكر كرده است .

2.عوائد الايام : ۲۹۸ .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج4
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 152109
صفحه از 400
پرینت  ارسال به