و كنائس و بيع خودشان جاروب نمايند و نگذارند بر قبرها بنشينند و حرف بزنند و بخندند و زياد توقف كنند كه مبادا توقف زياد باعث افسردگى مردگان گردد ، و ثمره اين كار ميل نفوس است به آمدن قبور و فاتحه خواندن و هدايا براى آنها فرستادن و از ايشان ياد كردن ، به طريق قطع و يقين اجر كلى بر بانىِ اين عمل خير مرحمت مى شود .
و خوب است هر زنده اى كه مرده خودش را دفن مى نمايند نشانى بر قبرش قرار دهد تا هر وقت مى خواهد به سهولت بيابد و موكّل قبور هم وقتى كه لازم شود بتواند نشان دهد .
و آنچه مرسوم شده است در تمام ملل آن است كه بر سنگى اسم ميت را مى نويسند و بر قبرش نصب مى نمايند اما نه به نحوى كه در حدود ايران رسم است .
داعى استدعا مى نمايند كه اين قسم نصب سنگها را بر قبرها موقوف دارند كه باعث سخط و قهر الهى است ؛ از آنكه اسماء حسنى و جلاله را در اوايل آن لوحها نقش و رسم مى نمايند و اسامى انبياء وائمه هدى عليهم السلام كه مردگان به آنها تسميه شده اند نيز حك مى كنند بلكه در غالب از آنها آيات قرانيه است ، پايمال زندگان و درندگان و دواب مى شود ، آيا كدام گناه و معصيت از آن بالاتر است كه كسى قرآن را عمداً بيندازد در شوارع عام تا مردم بر او راه روند ؟ ! اگر چه قصد مردمان در اين فقره توهين و تحقير قرآن نيست ، وليكن از آنچه مى شود و مى بينيم بايد منع نمائيم .
و غالب ناس متذكّر اين فقره نيستند ، و چون ايشان متذكر شدند البته تصديق مى كنند كه عمل قبيحى است ، و چاره اش آن است كه سنگها را فرش ننمايند ، و از طول هر سنگى به حجم و عرضش بيفزايند ، و بر بالاى سر قبرها ايستاده نصب كنند تا لگدكوب نشود ، و اگر وسعتى در قبرستان باشد زودتر بنظر مى آيد و شناخته مى شود ، و موكلين و مأمورين قبور كه موظفند هر وقت سنگى بيفتد بدون مسامحه و مماطله در همان جا نگاهدارند تا مشتبه نشود ، و در همان محل و قبر بماند ، والاّ بايد فرش راهها و كنار نهرها گردد ، و اين عمل نيز معصيتى ديگر است .
بلى اگر سنگى بر مزارى فرش شود براى نشان شناختن ليكن اسماء حسنى در وى

ونعم ما قيل :

إذا متُّ فادفنّى إلى جنب حيدرأبى شبّر أَكْرِم به وشبير
فليس^۱أخاف النار عند جوارهولا أتّقى من منكر ونكير
فعارٌ على حامى الحمى وهو فى الحمىإذا ضلّ فى البيدا^۲عقال بعير^۳
پس همان احترامى كه از براى زندگان و مجاورين ذكر شد براى مردگان به طريق اولى خواهد بود ، يعنى كسى را نمى رسد ميتى را از بست خانه هاى وحى و تنزيل تغيير و تبديل دهد و عقوبت نمايد مگر اشخاصى كه از اهل خلاف بوده باشند ؛ از آنكه دشمن خانگى را راندن موجب آسودگى دوستان است .

در آنچه براى قبور مردگان از مسلمانان پسنديده است

على اىّ حال ، در اين اماكن كه محطّ رحال احياء و موتى است خوب است قبرستان مخصوص باشد كه اموات متفرقه را در آن دفن نمايند و كسى را هم بر حفظ تمام قبور بگمارند كه هميشه مواظب شود تا خلل و فرجى كه پيدا مى شود سد نمايد و درندگان و اطفال و اراذل را از مراوده بر آن منع نمايد تا بى حرمتى نشود و مزبله و محل كثافات و قازورات نگردد كه احترام مردگان مانند احترام زندگان است .
و عجب دارم از اين عمل سهل آسان چرا متولّيان امور خيريه غفلت مى ورزند ، و بر عموم مرده و زنده اين امت مرحومه اين منّت عظمى را نمى گذارند ، البته وضع قبرستان كفار و اهل خلاف را ديده اند و شنيده اند كه به چه قسم تميز و پاك است و ظاهرشان بر خلاف باطن ممتاز ، و گماشتگان از دولت مأموريت دارند كه هر صبح و شام مانند مساجد