اعيان و اشراف است قرار دهند ، يكى به واسطه وسعتى كه دارد و روحانيّتى كه از آن پيداست تا نشانه اى از وادى السلام باشد ، و عبور عابرين را هم براى سكنه و خدّام اطراف صحن همان در اطراف قرار دهند تا آنقدر مردگان لگدكوب نشوند و باعث خرابى و انهدام قبورشان نگردد .
و در حديث است : « هر كس گامى بر قبرى گذارد چنان است بر جمره اى از آتش قدم گذارده است » .
قبرستان را مانند مساجد معبر كردن كاريست از سداد و رشاد دور ، و خواهندگان آن از رحمت حق مهجورند ؛ مگر آنكه ورثه موتى احياناً براى فاتحه خواندن در كنار قبورشان بروند ، اما شرط كلى فاتحه خوان آن است كه موتاى ديگران را مانند ميّت خودش احترام نگاه دارد و بى حرمتى بر مزار اموات ديگر جايز ندارد كه تماماً در يك محله و بلده ساكنند .

در اخبار قصارى كه از ائمه اطهار وارد شده است براى احترام قبور

بدان براى زيارت قبور مؤمنين از مردان و زنان آدابى است مستحبّه ، و در صحيحه محمد بن مسلم است كه : « امام عليه السلام قسم خورد كه مردگان آمدن زندگان را مى دانند و خوشحال مى شوند » .
و در تمام روزها سنّت است سيما در روز شنبه و روز دوشنبه و روز پنجشنبه ، بلكه مستحب است تكرار آن در يك روز .
و مستحب است بگويد : « السَّلامُ عَلَى أَهْلِ الدِّيارِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُسْلِمِينَ ، أَ نْتُمْ لَنا فَرَطٌ وَنَحْنُ إِنْ شاءَ اللّهُ بِكُمْ لاحِقُونَ » .
يا بگويد : « السَّلامُ عَلَى أَهْلِ الدِّيارِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُسْلِمِينَ رَحِمَ اللّه المستَقْدِمينَ والمستأخرينَ ، وَإنّا إِنْ شاءَ اللّهُ بِكُمْ لاحِقُونَ » .
و مستحب است زائر رو به قبله نشيند و دست به قبر گذارد و هفت مرتبه « انا

نباشد و اسامى ائمه هم حك نشده باشد و از آن نشان ميّت مقبور شناخته شود ، چه ضرر دارد ؟
و شايد كسى گويد : عمل خير را بايد كرد اگر كسى از اهل شر معصيتى كند به بانى خير ضررى ندارد .
عرض من آن است : نصب الواح قبريه از كجا به اينطور خير است ؟ در صورتى كه خير باشد و عمل جماعتى از علماء بر اين بوده است بر اين عمل خير اثرى مترتب شود خوب است . اگر كسى چاهى بكند براى اين كه از آب وى مردمان و عابرين بهره ببرند البته ممدوح و مستحب است ، اما اگر بداند كه در اين چاه جماعتى هلاك مى شوند و هر بينا و نابينا در آن مى افتد البته با علم به اين عمل خير نيست بلكه شر است .
خلاصه تقليد نبايد كرد هر مسلمى به قدر توانائى خود غافل نشود ، و در مقام نهى و منع درآيد كه رضاء خدا و رسول صلى الله عليه و آله و ائمه دين عليهم السلام و موتى از مؤمنين مقدّم و اقدم است بر آنچه مشهور است .
و آنچه داعى بر اين ورق نگاشت عين صواب و فصل الخطاب است ، اما كسانى كه در ايوان و رواق و حرم و مسجد مردانه و زنانه مدفون مى شوند و قبورشان در زير فرش مستور است باز به نشان معلومى از سنگ و غيره توان قناعت كرد ، و اولى آن است كه در مساجد مدفون نشوند ؛ از آنكه بناى مساجد براى عبادت است اگر چه سيره ايست شايعه كه مردگان را در مساجد متعلّقه بر روضات ائمه طاهرين عليهم السلام دفن مى نمايند ، و در اوراق سابقه بنا بر روايت صحيحه دانستى كه عبدالجبار باغ ملكى خود را كه مدفن حضرت عبدالعظيم است وقف نمود بر تمام مردگان .
پس از اين خبر صحيح معلوم است كه اطراف روضه حضرت عبدالعظيم وقف بر اين عمل شد ، يعنى در هر محل و زاويه آن هر ميتى مدفون شود صحيح است ، بناء مسجد كردن بعد از قرون متطاوله دلالت بر مسجد بودن نمى كند .
و خوب است مزار عام را در صحن جديد بالاى سر كه در اطراف آن حجرات قبور