71
روح و ريحان ج4

ايشان نازل نمى نمايم ، و ايشان را در بهشت و جوار خودم ساكن نمى نمايم » .
خلاصه در تعمير قباب ائمه وابناء ايشان جهاتى منظور است كه يك جهت كليه آن استمالت از قلب عالم امكان محمد صلى الله عليه و آله است ، و هر مسجدى در بناء آن رضايت محمد و آل طاهرينش نباشد داخل در عنوان اين آيه مباركه است : « وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِرَاراً وَكُفْراً وَتَفْرِيقاً بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَإِرْصَاداً لِمَنْ حَارَبَ اللّهَ وَرَسُولَهُ »۱ .
و معنى « من قصده توجه بكم »۲ در فقره زيارت همين است . پس در مساجد بايد روى دلها به سوى خدا از طريق محبت اين خانواده باشد ، و در اين بقاع و قباب عاليه هم اداء فريضه و هم تسبيح و ذكر و هم زيارت كردن و ديدن نمودن اولياء خداست كه از ايشان صلوات و عبادات و تسبيحات قبول و مقبول مى شود .
و بالجمله : در اعلاء اين قباب عاليه همت گماشتن و مساكن طاعات مطيعين و زائرين را عمارت كردن موجب مسرت حق است كه مزور هر زائر و منظور هر ذاكر است ، چنانكه مساجد بيوت اللّه است روضات ائمه طاهرين به طريق اولى بيوت اللّه است ، يعنى زائرين ائمه دين زائرين خداوندند ، و سابقاً اشعارى در آيه « فِى بُيُوتٍ أَذِنَ اللّهُ أَن تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ »۳ شد .
پس بايد در وجه ارض مساجد بنا شود و بماند براى اينكه خدا را بندگان خدا ياد نمايند ، و بناء اين آثار و امكنه رفيعه هم براى آن است كه دوستان و مواليان در آنجا حاضر شوند و حقوق آل محمد را اداء كنند تا از بركات طاعات ايشان مستوجب رحمات الهيه گردند .

1.توبه : ۱۰۷ .

2.قسمتى از زيارت اهل بيت عليهم السلام مى باشد كه در كتاب عيون اخبار الرضا عليه السلام ۱/۳۰۵ به امام رضا عليه السلام منسوب مى باشد . نيز بنگريد به : تهذيب الاحكام ۶/۹۹ ، مستدرك الوسائل ۱۰/۴۲۳ ، المزار ، مشهدى : ۵۳۲ .

3.نور : ۳۶ .


روح و ريحان ج4
70

و چراغ روشن كردن و فرش كردن و مانع از خرابى شدن و آب دهان نينداختن و آواز بلند نكردن و اطفال و مجانين را راه ندادن و بيع و شرى را موقوف داشتن و شمشير و اسلحه نكشيدن و اقامه حدود ننمودن و معبر قرار ندادن و طلب از گم شده در آن نكردن و انشاد اشعار هجا و لغو وغزليات نُنُر نكردن از ترك مكروه و اتيان مستحب بالتمام تعمير مساجد است .
و حضرت نبوى صلى الله عليه و آله فرمودند : « من بنى مسجداً للّه ولو كمفحص۱قطاة بنى اللّه له بيتاً فى الجنة »۲ ، يعنى : كسى كه مسجدى به مقدار افحوصه قطاة ـ كه مرغى است و در شب سير مى كند ـ بسازد خداوند خانه اى در بهشت براى او بنا مى فرمايد .
و « مفحص » بر وزن مفعل از « فحص » است ، و آن به معنى كشف و بحث است ، و « افحوص » آن موضعى است كه قطاة مى خوابد در خاك و تخم مى گذارد .
شايد در اين مورد اشاره به محلّ سجده باشد يا موضع قدم .
و بعضى گفته اند : چون فحص از خاك مى كند و به وضع محراب جاى خواب خود را مى شكافد از اين جهت تمثيل و تعبير به آن شد . و تعمير باطنى همانا ذكر و عبادت است واداء فرايض و نشر علوم و مسائل و تسبيحات مرويه كثيره .
پس عجب است از كسانى كه در جوار مسجدند و به زيارت حضرت احديت نمى روند !
و مرحوم مجلسى طاب ثراه در كتاب صلاة « بحار الانوار » ۳ روايت كرده است كه : « مساجد شكايت كردند از همسايگانى كه در آنها نماز نمى گذارند . ندا رسيد : يك نماز ايشان را قبول نمى كنم ، و عدالتشان را بين مردمان ظاهر نمى كنم ، و رحمت خود را بر

1.در چاپ سنگى : بمفحص .

2.تذكرة الفقهاء ۹۰ ، كشف اللثام ۳/۳۱۶ ، المبسوط ۶/۲۹۵ ، الامالى ، شيخ طوسى : ۱۸۳ ، بحار الانوار ۶۲/۴۶ و۶۶/۳۸۲ ح ۴۴ .

3.بحار الانوار ۸۰/۳۴۸ ح ۱ ، وسائل الشيعة ۵/۱۹۶ ح ۶۳۱۷ به نقل از امالى شيخ طوسى ۲/۳۰۷ .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج4
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 152296
صفحه از 400
پرینت  ارسال به