بناء قبه مطهر حضرت امير عليه السلام به امر محمد بن زيد حسنى و تعمير آن قبه مباركه

و بعد از آن به روايت صاحب « عوالم العلوم » محمد بن زيد حسنى امر به عمارت قبر مطهّر اين دو بزرگوار نمود ، و عبارت آن كتاب اين است : ثم إنّ محمد بن زيد بن يحيى أمر بعمارة الحائر بكربلاء والغرى والبناء عليهما ، و بعد ذلك زيد [ فيه ] ^۱ .
معلوم مى شود به عبارت « و البناء عليهما » قبه نجف و كربلا را محمد بن زيد ساخته و بعد از محمد بن زيد ، زيد متصدّى اين خدمت شد ^۲ .
و بدان كه محمد بن زيد بن حسن برادر حسن بن زيد بن محمد بن اسماعيل جالب ^۳ الحجارة بن حسن بن زيد بن حسن مجتبى عليه السلام است كه سابقاً در اجداد حضرت عبدالعظيم حالش ذكر شد .
و قاضى در « مجالس المؤمنين » ^۴ در شرح احوال سادات گيلان كه سلطنت كرده اند نوشته است : محمد بن زيد پس از برادر به حكومت نشست ، و اوست اول كسى كه قبه بر سر مرقد حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام ساخت ، و همه ساله مبلغ سى و دو هزار دينار پنهان به بغداد پيش محمد بن ورد عطار ^۵ كه يكى از امناى شيعه بود مى فرستاد تا در وجه سادات انفاق كند ، در زمان معتضد عباسى در سال دويست و هشتاد و دو .
و اين محمد بن زيد بن حسن بن زيد غير از حسن بن زيد بن حسن بن على بن أبى

و دليل بر عداوت اين فرقه غير ناجيه آن است : راضى نمى شوند به مراقد ايشان چندان آثار رفيعه بناء شود . خوب است يك جهت شوند و از اين دوازده تن منصرف گردند و آنچه در ضمير ايشان است آشكار كنند تا درست عداوتشان به جماعت شيعه معلوم گردد .
خلاصه خواستم در اين اوراق اشاره اى به بناء قباب ائمه طاهرين كه سلاطين عجم نموده اند كرده باشم .
اما قبر مبارك حضرت شاه ولايت عليه السلام علاوه از يك صد سال مخفى بود و از عناد معاويه و بنى اميّه و امراء جور و تبعه خلفاء ظلم كسى را جرأت بناء آن قبر مطهر نبود تا آنكه هارون الرشيد به واسطه ظهور كرامات عديده ناچار بقعه و قبه كوچكى بنيان كرد ، و مردم چندى به زيارت آن بزرگوار مشرف شدند ، تا آنكه متوكل باللّه در سال دويست و سى و سه ـ به روايت مسعودى ـ آل ابى طالب و شيعيان را از زيارت اميرمؤمنان و جناب سيد مظلومان عليهماالسلام منع كرد ، و عبارت وى آن است : وكان الناس قد مُنعوا زيارة قبر الحسين والغرىّ من أرض الكوفة ، وكذلك منعوا غيره من شيعتهم حضور هذه المشاهد ، وكان الامر بذلك من المتوكل فى سنة ثلاث و ثلاثين و مأتين الى أن استخلف ابنه المنتصر باللّه ، وتخلف بعده بعد قتله وامر الناس و تقدم الكف عن آل ابى طالب ، وترك الناس عن اخبارهم ، و ترك البحث عن اخبارهم ، ولا يمنع احد زيارة الحسين بن على عليهماالسلام و لا قبر غيره من آل ابى طالب ، وامر بعمارة الحائر وبنى ميلاً على المرقد الشريف ^۱ .
پس خداوند بر متوكل گماشت پسرش منتصر را كه او را به درك فرستاد و امر نمود مردم را كه به زيارت اميرمؤمنان و جناب امام حسين عليه السلام و ساير مشاهد سادات علوى و فاطمى بروند .
و درحديث است كه : منتصر امر كرد حائر مطهّر را عمارت كردند و براى نشان و دانستن مردمان ميلى نصب و قرار كرد تا مردمان بيايند .