>

153
دانش نامه ميزان الحكمه ج1

حديث

۵۴.امام باقر عليه السلام ـ درباره آيه شريف :«و خوردنى را با وجود دوست داشتن آن ، اطعام مى كنند» ـ : يعنى با وجود ميل و علاقه خودشان به آن خوراك [ ، آن را اطعام مى كنند].

۵۵.المحاسن ـ به نقل از معمّر بن خلاّد ، در گفتگو با امام رضا عليه السلام ، درباره آيه شريف :«و خوردنى را با وجود دوست داشتن آن به بينوا و ... اطعام مى كنند» ـ : گفتم : دوست داشتن خدا يا دوست داشتن غذا؟
فرمود : «دوست داشتن غذا» .

4 / 3

خوش رويى

۵۶.امام على عليه السلام :روى خوش ، بهتر از ترش رويى ايثار كننده است.

4 / 4

مقدّم داشتن خانواده

۵۷.الكافى ـ به نقل از سماعه ـ :از امام صادق عليه السلام پرسيدم : مردى فقط خوراك روزانه خود را دارد . آيا كسى كه خوراك روزانه خود را دارد ، نسبت به كسى كه چيزى ندارد ، همدردى كند [و همان خوراك روزانه اش را به او بدهد]؟ و كسى كه خوراك يك ماه خود را دارد ، با كسى كه كمتر از آن دارد ، همدردى كند؟ و در مورد سال هم به همين سان؟ يا آن كه اينها همه ، همان قدر كفاف [زندگى ]است كه ملامتى بر آن نيست؟
فرمود : «مطلب ، دو تاست : [يكى اين كه] برترينِ شما كسى است كه در مقدّم كردن نياز ديگران بر خود ، پيش گام تر نيز باشد ؛ چه اين كه خداوند عز و جل مى فرمايد : «و بر خويشتن ، مقدّم مى دارند ، هرچند خودشان نيازمند باشند» .
مطلب ديگر اين كه : بر كفاف ، ملامتى نيست . دستِ دهنده ، بهتر از دستِ گيرنده است ، و [در اعطا و ايثار] از خانواده ات آغاز كن» . ۱

1.از اين جمله سؤال كننده كه : «همان قدر كفافى است كه .. .» فهميده مى شود كه روا بودن اندوختن به قدر كفاف ، براى او يك پيش فرض بوده است . خلاصه پاسخ امام عليه السلام اين است كه : ايثار به طور كلّى ، برتر از اندوختن است ؛ امّا ترجيح دادن ديگران بر خانواده ، افضل نيست . م .


دانش نامه ميزان الحكمه ج1
152

الحديث

۵۴.الإمام الباقر عليه السلام ـ في قَولِهِ تَعالى :«وَ يُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ» ـ : عَلى شَهوَتِهِم لِلطَّعامِ وإيثارِهِم لَهُ. ۱

۵۵.المحاسن عن معمّر بن خلاّد عن الإمام الرضا عليه السلام ـ في قَولِ اللّهِ تَعالى :«وَ يُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا» ـ : قُلتُ : حُبُّ اللّهِ أو حُبُّ الطَّعامِ؟ قالَ : حُبُّ الطَّعامِ. ۲

4 / 3

الاِستِبشارُ

۵۶.الإمام عليّ عليه السلام :وَجهٌ مُستَبشِرٌ خَيرٌ مِن قَطوبٍ ۳ مُؤثِرٍ. ۴

4 / 4

البَدءُ بِالعِيالِ

۵۷.الكافي عن سماعة :سَأَلتُ أبا عَبدِاللّهِ عليه السلام عَنِ الرَّجُلِ لَيسَ عِندَهُ إلاّ قوتُ يَومِهِ ، أيَعطِفُ مَن عِندَهُ قوتُ يَومِهِ عَلى مَن لَيسَ عِندَهُ شَيءٌ ؟ ويَعطِفُ مَن عِندَهُ قوتُ شَهرٍ عَلى مَن دونَهُ ؟ وَالسَّنَةُ عَلى نَحوِ ذلِكَ ؟ أم ذلِكَ كُلُّهُ الكَفافُ الَّذي لا يُلامُ عَلَيهِ؟
فَقالَ : هُوَ أمرانِ : أفضَلُكُم فيهِ أحرَصُكُم عَلَى الرَّغبَةِ وَالأَثَرَةِ عَلى نَفسِهِ ؛ فَإِنَّ اللّهَ عز و جل يَقولُ : «وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ» . ۵
وَالأَمرُ الآخَرُ لا يُلامُ عَلَى الكَفافِ ، وَاليَدُ العُليا خَيرٌ مِنَ اليَدِ السُّفلى ، وَابدَأ بِمَن تَعولُ ۶ . ۷

1.الأمالي للصدوق : ص ۳۳۳ ح ۳۹۰ عن سلمة بن خالد عن الإمام الصادق عليه السلام ، روضة الواعظين : ص ۱۸۰ ، بحار الأنوار : ج ۳۵ ص ۲۴۰ ح ۱ .

2.المحاسن : ج ۲ ص ۱۶۰ ح ۱۴۳۶ ، بحار الأنوار : ج ۷۴ ص ۳۶۷ ح ۵۲.

3.قَطَب يَقطِب : زَوى ما بين عينيه ، و عَبَس (لسان العرب : ج ۱ ص ۶۸۰ «قطب»).

4.غرر الحكم : ح ۱۰۰۸۴ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۵۰۴ ح ۹۲۵۱ .

5.الحشر : ۹ .

6.بمن تعول : أي بمن تمون وتلزمك نفقته من عيالك (النهاية : ج ۳ ص ۳۲۱ «عول»).

7.الكافي : ج ۴ ص ۱۸ ح ۱ ، المؤمن : ص ۴۴ ح ۱۰۲ ، مستدرك الوسائل : ج ۷ ص ۲۱۱ ح ۸۰۶۴ .

  • نام منبع :
    دانش نامه ميزان الحكمه ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    شیخی، حمید رضا؛ دیلمی، احمد؛ حسینی، رضا؛ محسنی نیا، محمدرضا؛ موسوی، رسول؛ وهابی، محمد رضا
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 66735
صفحه از 544
پرینت  ارسال به