>

205
دانش نامه ميزان الحكمه ج1

درآمد

«استئثار» در لغت

استئثار ، مصدر است از ريشه «أَثَرَ» در مقابل «ايثار» و به معناى «مقدّم داشتن خود يا وابستگان و هواداران خود بر ديگران در تأمين نيازها و خواست ها» . گاه اين كلمه در ويژه ساختن خود بر اساس حكمت ، و نه بر مبناى نياز ، به كار مى رود . ۱
خليل مى گويد:
اِستَأثَرتُ عَلى فُلانٍ بِكَذا و كَذا ، أى آثَرتُ بِهِ نَفسي عَلَيهِ دونَهُ . ۲
در فلان چيز بر او استئثار ورزيدم ، يعنى آن را به خود ، اختصاص دادم و به وى چيزى ندادم .
و در لسان العرب آمده است:
اِستَأثَرَ بِالشَّيءِ عَلى غَيرِهِ: خَصَّ بِهِ نَفسَهُ وَ استَبَدَّ بِهِ . ۳
در فلان چيز ، بر ديگران ، استئثار ورزيد : آن را ويژه خويش گردانيد و به انحصار خود در آورد .
واژه «أثَرَة» نيز به معناى استئثار است . از اين رو، ابن اثير در تفسير حديث

1.ر . ك : ص ۲۰۶ (استئثار ستوده) .

2.العين : ص ۳۷ .

3.لسان العرب : ج ۴ ص ۸ .


دانش نامه ميزان الحكمه ج1
204
  • نام منبع :
    دانش نامه ميزان الحكمه ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    شیخی، حمید رضا؛ دیلمی، احمد؛ حسینی، رضا؛ محسنی نیا، محمدرضا؛ موسوی، رسول؛ وهابی، محمد رضا
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 66863
صفحه از 544
پرینت  ارسال به