>

223
دانش نامه ميزان الحكمه ج1

1 / 2

تأكيد بر حرام بودن انحصارطلبى در فَى ء

۹۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :پنج نفرند كه من و هر پيامبر مستجاب الدعوه اى ، آنان را لعنت كرده ايم: كسى كه به كتاب خدا بيفزايد ، كسى كه سنّت مرا فرو بگذارد ، كسى كه تقدير خدا را باور نداشته باشد ، كسى كه حرمت عترت مرا كه خداوند مقرّر داشته است ، بشكند ، و كسى كه فى ء ۱ را به انحصار خود درآورد و آن را بر خويشتن روا بشمارد.

۹۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هفت نفرند كه من و هر پيامبر مستجاب الدعوه اى ، آنان را لعنت كرده ايم: ... و كسى كه فى ء را به انحصار خود درآورَد .

۱۰۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :من هفت نفر را لعنت كرده ام كه خداوند و هر پيامبر مستجاب الدعوه پيش از من نيز آنان را لعنت كرده اند : ... و كسى كه فى ء مسلمانان را به انحصار خود درآورَد و آن را براى خويشتن روا بشمارد.

۱۰۱.امام على عليه السلام :در تقسيم كردن فى ء ، واجب است كه ميان مسلمانانى كه اهل آن هستند (فى ء ، حقّ آنان است) ، عدالت (برابرى) رعايت شود و از به انحصار خود در آوردن آن ، خوددارى شود .

۱۰۲.امام على عليه السلام ـ چون گروهى ، از تقسيمِ برابرِ فى ء ميان مردم ، بر ايشان خرده گرفتند ـ :در اين فى ء ، هيچ كس را بر ديگرى امتيازى نيست ؛ چرا كه خداوند عز و جل خود ، آن را تقسيم كرده است . فى ء ، مال خداوند است و شما بندگانِ مسلمانِ خداييد و اين ، كتاب خداست كه بدان اقرار كرده ايم و به [حقّانيت] آن گواهى داده ايم و در برابر آن سر تسليم فرود آورده ايم و نيز سفارش پيامبر ما در ميان ماست .
پس ـ خدايتان رحمت كناد! ـ تسليم باشيد . و هر كس اين را نمى پسندد ، هر گونه كه مى خواهد ، روى برگرداند [و در پى كار خويش رود] ؛ زيرا آن كس كه فرمان خدا را به كار ببندد و طبق حكم خدا حكم كند ، هيچ بيمى بر او نيست.

1.فَىْ ء ، بر چيزهايى اطلاق مى شود كه مى توان به مسالمت از كُفّار گرفت و نيز زمين هايى را كه ساكنان آنها به موجب عهدنامه اى تسليم شده باشند ، در بر مى گيرد . م .


دانش نامه ميزان الحكمه ج1
222

1 / 2

التَّأكيدُ عَلى حُرمَةِ استِئثارِ الفَيءِ

۹۸.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :خَمسَةٌ لَعَنتُهُم وكُلُّ نَبِيٍّ مُجابٍ : الزّائِدُ في كِتابِ اللّهِ ، وَالتّارِكُ لِسُنَّتي ، وَالمُكَذِّبُ بِقَدَرِ اللّهِ ، وَالمُستَحِلُّ مِن عِترَتي ما حَرَّمَ اللّهُ ، وَالمُستَأثِرُ بِالفَيءِ وَالمُستَحِلُّ لَهُ ۱ . ۲

۹۹.عنه صلى الله عليه و آله :سَبعَةٌ لَعَنتُهُم وكُلُّ نَبِيٍّ مُجابٍ : ... وَالمُستَأثِرَ بِالفَيءِ. ۳

۱۰۰.عنه صلى الله عليه و آله :إنّي لَعَنتُ سَبعَةً لَعَنَهُمُ اللّهُ وكُلُّ نَبِيٍّ مُجابٍ قَبلي : ... وَالمُستَأثِرُ عَلَى المُسلِمينَ بِفَيئِهِم مُستَحِلاًّ لَهُ. ۴

۱۰۱.الإمام عليّ عليه السلام :الواجِبُ في قِسمَةِ الفَيءِ العَدلُ بَينَ المُسلِمينَ الَّذينَ هُم أهلُهُ ، وَالتَّسوِيَةُ فيما بَينَهُم فيهِ ، وتَركُ الأَثَرَةِ بِهِ . ۵

۱۰۲.عنه عليه السلام ـ عِندَما أنكَرَ عَلَيهِ قَومٌ تَسوِيَتَهُ بَينَ النّاسِ فِي الفَيءِ ـ :فَأَمّا هذَا الفَيءُ فَلَيسَ لِأَحَدٍ فيه عَلى أحَدٍ أثَرَةٌ ، فَقَد فَرَغَ اللّهُ عز و جل مِن قَسمِهِ ، فَهُوَ مالُ اللّهِ وأنتُم عِبادُ اللّهِ المُسلِمونَ ، وهذا كِتابُ اللّهِ بِهِ أقرَرنا وعَلَيهِ شَهِدنا ولَهُ أسلَمنا وعَهدُ نَبِيِّنا بَينَ أظهُرِنا فَسَلِّموا رَحِمَكُمُ اللّهُ ، فَمَن لَم يَرضَ بِهذا فَليَتَوَلَّ كَيفَ شاءَ ؛ فَإِنَّ العامِلَ بِطاعَةِ اللّهِ وَالحاكِمَ بِحُكمِ اللّهِ لا وَحشَةَ عَلَيهِ. ۶

1.في بحار الأنوار : «والمستأثر بالفيء المستحلّ له» .

2.الكافي : ج ۲ ص ۲۹۳ ح ۱۴ عن ميسر عن أبيه عن الإمام الباقر عليه السلام ، بحار الأنوار : ج ۷۲ ص ۱۱۶ ح ۱۴.

3.المعجم الكبير : ج ۱۷ ص ۴۳ ح ۸۹ ، اُسد الغابة : ج ۴ ص ۲۱۷ الرقم ۳۴۹۰ كلاهما عن عمرو بن سعواء اليافعي ، كنز العمّال : ج ۱۶ ص ۹۰ ح ۴۴۰۳۸.

4.الخصال : ص ۳۴۹ ح ۲۴ ، المحاسن : ج ۱ ص ۷۴ ح ۳۳ كلاهما عن عبد المؤمن الأنصاري عن الإمام الصادق عليه السلام ، مسند زيد : ص ۴۰۳ نحوه .

5.دعائم الإسلام : ج ۱ ص ۳۸۵ .

6.تحف العقول : ص ۱۸۴ ، بحار الأنوار : ج ۷۸ ص ۹۶ ح ۱ ؛ شرح نهج البلاغة : ج ۷ ص ۴۰ نحوه .

  • نام منبع :
    دانش نامه ميزان الحكمه ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    شیخی، حمید رضا؛ دیلمی، احمد؛ حسینی، رضا؛ محسنی نیا، محمدرضا؛ موسوی، رسول؛ وهابی، محمد رضا
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 66472
صفحه از 544
پرینت  ارسال به