>

31
دانش نامه ميزان الحكمه ج1

گفت : اين طور مى گويند.
فرمود : «به من خبر رسيده است كه قرآن را تفسير مى كنى» .
گفت : آرى.
فرمود : «به علم ، تفسيرش مى كنى يا به جهل؟» .
گفت : البته به علم.
فرمود : «اگر به علم تفسيرش مى كنى ، به راستى عالم هستى . من از تو سؤالى دارم» .
قتاده گفت : بپرس .
فرمود : «مرا خبر ده از اين سخن خداى عز و جل درباره قوم سبأ كه : «و ميان آنها مسافت را به اندازه مقرّر داشته بوديم . در اين راه ها شب ها و روزها آسوده خاطر بگرديد » ».
قتاده گفت : يعنى كسى كه با توشه حلال و مركوب و كرايه حلال از خانه اش به قصد اين خانه (كعبه) خارج شود ، در امان است تا آن گاه كه به سوى خانواده اش باز گردد.
امام باقر عليه السلام فرمود : «تو را به خدا سوگند ، اى قتاده! آيا مى دانى كه گاه ممكن است آدمى با توشه حلال و مركوب و كرايه حلال به قصد اين خانه ، خانه اش را ترك گويد ؛ ولى در راه ، راهزنان به او حمله كنند و هزينه و توشه اش را بگيرند و نيز ضربه مهلكى به او وارد آيد؟» .
قتاده گفت : البته ، آرى.
امام باقر عليه السلام فرمود : «واى بر تو ، اى قتاده! اگر قرآن را از پيش خود تفسير كرده اى ، هم خود به هلاكت افتاده اى و هم ديگران را به نابودى كشانده اى ، و اگر آن را از مردان گرفته اى ، باز ، هم خود را به هلاكت افكنده اى و هم ديگران را ، واى بر تو ، اى قتاده! مقصود ، كسى است كه با توشه و مركوب و كرايه اى


دانش نامه ميزان الحكمه ج1
30

قالَ: أخبِرنى عَن قَولِ اللّهِ عز و جل فى سَبَاً? «وَ قَدَّرْنَا فِيهَا السَّيْرَ سِيرُواْ فِيهَا لَيَالِىَ وَ أَيَّامًا ءَامِنِينَ » . 1
فَقالَ قَتادَةُ: ذلِكَ مَن خَرَجَ مِن بَيتِهِ بِزادٍ حَلالٍ و راحِلَةٍ و كِراءٍ حَلالٍ يُريدُ هذَا البَيتَ كانَ آمِناً، حَتّى يَرجِعَ إلى أهلِهِ.
فَقالَ أبو جَعفَرٍ عليه السلام : نَشَدتُكَ اللّهَ يا قَتادَةُ! هل تَعلَمُ أنَّهُ قَد يَخرُجُ الرَّجُلُ مِن بَيتِهِ بِزادٍ حَلالٍ و راحِلَةٍ و كِراءٍ حَلالٍ يُريدُ هذَا البَيتِ، فَيُقطَعُ عَلَيهِ الطَّريقُ فَتَذهَبُ نَفَقَتُهُ، و يُضرَبُ مَعَ ذلِكَ ضَربَةً فيهَا اجتِياحُهُ ؟
قالَ قَتادَةُ: اللّهُمَّ، نَعَم.
فَقالَ أبو جَعفَرٍ عليه السلام : وَيحَكَ يا قَتادَةُ ! إن كُنتَ إنَّما فَسَّرتَ القُرآنَ مِن تِلقاءِ نَفسِكَ فَقَد هَلَكتَ و أَهلَكتَ، و إن كُنتَ قَد أخَذتَهُ مِن الرِّجالِ فَقَد هَلَكتَ وأهلَكتَ. وَيحَكَ يا قَتادَةُ! ذلِكَ مَن خَرَجَ مِن بَيتِهِ بِزادٍ و راحِلَةٍ و كِراءٍ حَلالٍ يَرومُ هذَا البَيتَ عارِفاً بِحَقِّنا يَهوانا قَلبُهُ، كَما قالَ اللّهُ عز و جل: «فَاجْعَلْ أَفْـ?دَةً مِّنَ النَّاسِ تَهْوِى إِلَيْهِمْ» 2 و لَم يَعنِ البيت فَيقولُ: إلَيهِ؛ فَنَحنُ وَاللّهِ دَعوَةُ إبراهيمَ عليه السلام الَّتى مَن هَوانا قَلبُهُ قُبِلَت حَجَّتُهُ وإلاّ فَلا. يا قَتادَةُ! فَإِذا كانَ كَذلِكَ كانَ آمِناً مِن عَذابِ جَهَنَّمَ يَومَ القِيامَةِ.
قالَ قَتادَةُ: لا جَرَمَ، وَاللّهِ لا فَسَّرتُها إِلاّ هكَذا.
فَقالَ أبو جَعفَرٍ عليه السلام : وَيحَكَ يا قَتادَةُ! إنَّما يَعرِفُ القُرآنَ مَن خوطِبَ بِهِ. 3 قتادة بن دعامه ، بر امام باقر عليه السلام وارد شد . امام عليه السلام فرمود : «اى قتاده! تو فقيه بصريانى؟» .

1.سبأ : آيه ۱۸ .

2.إبراهيم : آيه ۳۷ .

3.الكافى : ج ۸ ص ۳۱۱ ح ۴۸۵ ، بحار الأنوار : ج ۲۴ ص ۲۳۷ ح ۶ .

  • نام منبع :
    دانش نامه ميزان الحكمه ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    شیخی، حمید رضا؛ دیلمی، احمد؛ حسینی، رضا؛ محسنی نیا، محمدرضا؛ موسوی، رسول؛ وهابی، محمد رضا
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 66932
صفحه از 544
پرینت  ارسال به