>

53
دانش نامه ميزان الحكمه ج1

(3)

پيش نيازهاى حديث شناسى

استناد قرآن به پيامبر اسلام و وحى الهى ، متواتر ، قطعى ، غير قابل ترديد و مورد اتّفاق امّت اسلامى است و از اين رو ، در اين زمينه ، نيازى به پژوهش و تحقيق نيست ؛ امّا همه احاديثى كه به پيامبر اسلام و اهل بيت عليهم السلام نسبت داده مى شوند ، اين گونه نيستند . به استثناى شمار اندكى از احاديث كه متواتر ۱
و قطعى اند ، استناد ساير احاديث به آنان ، نياز به تخصّص و بررسى دارد.
بنا بر اين ، پژوهشگر ، پيش از ورود به ميدان فقه الحديث و تحقيق در مضمون و محتواى احاديث اسلامى ، بايد استناد آنها را به خاندان رسول گرامى اسلام ، اثبات نمايد و براى تأمين اين هدف ، بايد داراى معلومات و ويژگى هاى زير باشد:

1.حديث متواتر ، روايتى است كه تعداد راويان آن در هر طبقه ، به حدّى باشد كه يقين به صدور آن حاصل شود . ابن صلاح ، تنها حديث «من كذب علىّ متعمدا فليتبوأ مقعده من النّار» را مصداق حديث متواتر دانسته است (مقدّمة ابن الصلاح و محاسن الاصطلاح : ص ۴۵۴) ؛ امّا در مقابل ، سيوطى در كتاب الأزهار المتناثرة فى الأخبار المتواترة ، ۱۱۳ حديث را متواتر دانسته است ، در حالى كه برخى از آنها تنها يك راوى دارند! علماى اماميه نيز تعداد احاديث متواتر را اندك مى دانند . در مجموع ، مى توان گفت : مُتواتر لفظى به گونه اى كه علم آور باشد ، بسيار اندك است و شايد شمار اين دسته از روايات ، به ده عدد نرسد ـ كه حديث ولايت: «مَن كُنتُ مَولاهُ فَعلىٌّ مَولاه» ، بيشترين راوى را دارد و حديث ثَقَلين از جمله آنهاست ـ و مُتواتر معنوى نيز هر چند بيش از اين مقدار است ، ليكن آن هم عدد قابل توجّهى را شامل نمى شود .


دانش نامه ميزان الحكمه ج1
52

1. آموزش شيوه «تفسير قرآن به قرآن»؛
2. آموزش شيوه هاى اجراى قوانين و تطبيق شريعت در حوزه هاى زندگى؛
3. بيان موارد تقييد ، تخصيص و نسخ برخى آيات قرآن؛
4. بيان تفاصيل احكام قرآن؛
5. بيان احكام اسلام در حوزه سكوت قرآن؛
6. شرح تاريخ انبياى گذشته و بيان آموزه هاى آنان؛
7. آشنا كردن مردم با معارف عميق قرآن ، از طريق بيان تأويل ها ، بطون و مصاديق آيات آن ؛
8. و از همه مهم تر ، زمينه سازى براى اجتهاد و استنباط احكام اسلام و استنتاج نهايى از معارف قرآن و در يك كلام ، ارائه دين قابل اعتقاد و عمل در دوران غيبت امام عصر ، مهدى آل محمّد ـ عجّل اللّه فرجه ـ .
گفتنى است كه آموزه هاى احاديث اسلامى ، تنها در حوزه معارف دينى خلاصه نمى شوند . روايات فراوانى از اهل بيت عليهم السلام در حوزه هاى مختلف علوم نقل شده است كه در اين دانش نامه و برخى دانش نامه هاى ديگر حديثى خواهد آمد؛ إن شاء اللّه !

  • نام منبع :
    دانش نامه ميزان الحكمه ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    شیخی، حمید رضا؛ دیلمی، احمد؛ حسینی، رضا؛ محسنی نیا، محمدرضا؛ موسوی، رسول؛ وهابی، محمد رضا
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 66770
صفحه از 544
پرینت  ارسال به