[بركت ]آن ، راه بسپريد» .
راه دوم براى به دست آوردن بصيرت ، استمداد از خداوند متعال است ، چنان كه امام زين العابدين عليه السلام ، در يكى از مناجات هاى خويش مى گويد :
هَب لى نوراً أمشى بِهِ فِى النّاسِ، وأهتَدى بِهِ فِى الظُّلُماتِ، وأستَضى ءُ بِهِ مِنَ الشَّكِّ وَالشُّبُهاتِ . ¹ [بارخدايا!] مرا فروغى بخش تا كه در پرتو آن ، در ميان مردم راه بسپرم ، و در تاريكى ها راه خويش را بيابم و در روشنايى آن ، از هر شكّ و شبهه اى بِرَهَم .
بنا بر اين ، تلاش براى رسيدن به مراتب طهارت و تقوا ، و نيز اهتمام به ذكر و دعا و استمداد از خداوند متعال براى نورانى شدن انديشه ، هر چند براى همه پيروان اسلام ، لازم است ، امّا براى پژوهندگان علوم دينى و بخصوص پژوهندگان در زمينه احاديث اسلامى ، اهمّيت و ضرورت بيشترى دارد . ²
بى شك ، پژوهشگرى كه علاوه بر دانش رجال و درايه و تخصّص در نقد و

هيچ يك از اينها كفايت نمى كند ، مگر با فيض الهى و نيرويى قدسى از جانب خداى متعال كه فرد را به اين مقصد برساند ، و به اين مرتبت ، نايل گرداند . اين فيض الهى و نيروى قدسى ، ركن اصلى در فهم دين الهى است و بنده را در آن ، دستى نيست ؛ بلكه دِهِش الهى و دَمش ربّانى است كه آن را به هر يك از بندگانش كه خود بخواهد ، اختصاص مى دهد ؛ منتها كوشش و مجاهدت و توجّه به خداى متعال و انقطاع به او تأثير آشكارى در افاضه اين فيض و نيروى قدسى از جانب قدس الهى دارد : «آنان كه در راه ما مجاهده كنند ، هر آينه ، راه هايمان را به آنان نشان مى دهيم ، و خدا با نيكوكاران است» .

راه دستيابى به بصيرت

بصيرت را از دو راه مى توان به دست آورد :
راه اوّل رسيدن به بصيرت ، به دست آوردن تقواست . يكى از بركات مهم و بزرگ تقوا ، نورانى شدن جان و پيدايش نور بصيرت در انسان است . اين حقيقت ، با صراحت در قرآن كريم آمده است:
«يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ إِن تَتَّقُواْ اللَّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَانًا . ¹ اى كسانى كه ايمان آورده ايد! اگر از خدا پروا داريد ، براى شما نيروى تشخيص قرار مى دهد» .
«يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ ءَامِنُواْ بِرَسُولِهِى يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِن رَّحْمَتِهِى وَ يَجْعَل لَّكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ . ² اى كسانى كه ايمان آورده ايد! از خدا پروا داريد و به پيامبر او بگرويد تا رحمت خويش را دو بهره عطا كند و براى شما نورى قرار دهد كه به