امروزه ، اقشار مختلف جامعه مى خواهند بدانند دينى كه خود را داراى برنامه تكامل مادّى و معنوى بشر تا هنگام قيامت مى داند ، چه رهنمودى براى بهتر زندگى كردن آنان دارد .

سه . ظرفيت پاسخگويى احاديث اسلامى

پژوهشگرانى كه تا حدودى با سخنان پُر مغز و عميق خاندان پيامبر اسلام در زمينه هاى مختلف علوم اسلامى آشنا هستند ، به خوبى مى دانند كه حديث در كنار قرآن ، توان و ظرفيت لازم را براى پاسخگويى به نيازهاى معنوى انسان ها در همه اعصار دارد ، البته مشروط به اين كه توسّط حديث پژوهان متخصّص ، سره از ناسره آن جدا شود و درست ، تبيين و تفسير گردد .

حديث ، مادر علوم اسلامى

در پيام مقام معظّم رهبرى آية اللّه سيّدعلى خامنه اى به مناسبت افتتاح «دار الحديث» ، به توان و ظرفيت گسترده حديث براى پاسخگويى در حوزه هاى مختلف علوم اسلامى توجّه داده شده است:
حديث ، مادر بسيارى از علوم اسلامى يا همه آنهاست و از اين روست كه عالم و دين شناس بزرگ مرحوم كلينى رحمه اللهدر مقدّمه كافى شريف ، حديث را برابر با علم دين دانسته است . ^۱
اين سخن ، اشاره است به آنچه در مقدّمه كتاب الكافى درباره انگيزه تأليف آن و در پاسخ شخصى كه از مؤلّف ، درخواست نوشتن چنين كتابى را داشته است ، آمده كه متن آن ، چنين است:
... قلتَ إنّك تحبّ أن يكون عندك كتاب كافٍ يجمع فيه من جميع فنون الدين ما يكتفى به المتعلّم ويرجع إليه المسترشد ويأخذ منه من يريد علم الدين ... وقد يسّر اللّه وله الحمد تأليف ما سألت . ^۲

2 . المسند الجامع ، تأليف بشّار عوّاد (معاصر)
3 . نضرة النعيم ، تأليف جمعى از مؤلّفان (معاصر) .
اكنون بايد ديد كه : آيا جوامع حديثى موجود ، مى توانند پاسخگوى نيازهاى عصر حاضر ، نسل جديد و مراكز مختلف علمى و فرهنگى جهان ـ كه خواستار آشنايى با معارف اصيل اسلام اند ـ باشند يا خير؟
بى ترديد ، بسيارى از منابع حديثى اوّليه و ثانويه ، بهترين منابع دستيابى به سخنان نورانى پيامبر اسلام و اهل بيت او هستند و تا حدود بسيارى پاسخگوى نيازهاى پژوهشگران عصر خود بوده اند و برخى از جوامع فعلى (مانند الحياة و نضرة النعيم)، در عصر حاضر براى محقّقان ، بسيار سودمندند ؛ امّا هم نيازهاى عصر حاضر ، بسيار بيشتر از فرآورده هاست ، و هم ظرفيت پاسخگويى احاديث به نيازهاى امروز ، بسيار بالاست.
اين نكته نيز قابل توجّه است كه مسندنويسى و جمع احاديث ، بدون تبويب و تنظيم موضوعى در عصر حاضر ، كاربردى ندارد و روشى نادرست در ترويج حديث است . لذا جامع المسانيدهايى كه اخيرا تأليف شده اند ، نه براى محقّقان سودمند است ، نه براى عموم مردم .

دو . نيازهاى امروز

امروز ، جهان ، بيش از هر زمان ديگر ، تشنه آشنايى با اسلام اصيل و رهنمودهاى حياتبخش قرآن و سنّت نبوى و سخنان نورانى خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله در زمينه هاى اعتقادى ، تربيتى ، سياسى ، فرهنگى ، اقتصادى و اجتماعى است.
امروزه ، نه تنها حوزه هاى علميه و پژوهشگران مسلمان ، بلكه پژوهشگران در سطح جهان ، در رشته هاى مختلف علوم و در زمينه هايى كه اسلام ، ديدگاه خاصّى دارد ، مى خواهند (جدا از برداشت ها و اجتهادهاى گوناگون) با متن سخنان پيشوايان اسلام ، آشنا شوند.