سرمقاله

نگاهى به جريان هاى حديثى معاصر اهل سنت

چكيده: پايه هاى اختلاف جريان هاى حديثى اهل سنت را مى توان در اعتبار، صدور و تفسير حديث خلاصه كرد. اين اختلاف، در گذشته، سبب شكل گيرى گروه هاى نص گرا، عقل گرا و صوفيه شده است. در عصر حاضر نيز، همان پايه هاى اختلاف، پنج گروه قرآنيون، نوگرايان، صوفيه، سلفى ها و جريان غالب را شكل داده است. اين مقاله، گزارشى اجمالى درباره اين پنچ جريان بوده، در آن، به خاستگاه، داعيه داران، تأثيرگذاران و آثار منتشره شده از هريك از اين جريان ها اشاره شده است.

كليد واژه: اهل سنت، جريان هاى حديثى، پايه هاى اختلاف، قرآنيون، نوگرايان، صوفيه، سلفى ها، جريان غالب.

در تاريخ پر فراز و نشيبى كه بر حديث و دانش هاى مرتبط با آن گذشته، انديشه هاى تأثيرگذارى را مى توان يافت كه بر دوره طولانى و نحله هاى گوناگون حاكميت داشته است. شناسايى اين انديشه هاى تأثيرگذار ـ كه مى توان آنها را «جريان» و يا «اتجاه» ناميد ـ در ارزيابى آثار گذشته و يافتن طريقِ به صواب نزديك تر در تعامل با حديث و علوم حديث، بسيار سودمند است.
از يك نگاه كلى و تحليلى به گذشته بر مى آيد كه پايه اختلاف اين جريان ها در سه محور است: 1. اعتبار، 2. صدور، 3. تفسير حديث.
ميزان گستره اعتبار و حجيت حديث از يك سو، راه هاى اثبات و پى بردن به صدور و چگونگى انتقال حديث از سوى دوم و شاخصه هاى تفسير و فهم حديث از سوى سوم منشأ اين اختلاف ها بوده است.